İş Güvenliği Ölçümleri neden yapılmadır?
Risk yönetimi aşamasında iş yeri çalışma koşulları, kullanılan kimyasallar, çevresel etkiler ve fiziksel etkiler nedeniyle oluşabilecek meslek hastalıkları belirlenmeli ve risk değerlendirmesi yaparken ortaya çıkan risk değerinin kabul edilir olup olmadığına karar verilmeli ve ortaya çıkan risk değerinin azaltılması için gerekli kontrol önlemleri seçilerek sürekli olarak sağlık muayeneleri, testler ve tahlillerle izlemesinin yapılması gereklidir. Meslek hastalıklarına ve nedenlerine bir bakacak olursak aşağıda verildiği gibi geniş bir sıralamayla karşılaşırız;
Zararlı Gazlar, Dumanlar ve Buharlardan Kaynaklanan
• Basit boğucular (Karbondioksit, Metan vb.)
• Kimyasal etkili boğucu gazlar (Karbonmonoksit, hidrojen süfür vb.)
• Tahriş edici gazlar (Amonyak, formaldehit, azot dioksit ve diğer azot oksitler, flor vb.)
• Sistematik etki gösteren toksik gaz ve buharlar (Arsenikli hidrojen, arsin, karbon sülfür vb.)
Alifatik Hidrokarbonlardan Kaynaklanan
• Petroleum serisi (Ham petrol)
• Alkoller
• Ketonlar ve eterler
• Halojenli alifatik hidrokarbonlar (Metil bromür, metil klorür, karbon tetraklorür, trikloretilen, tetraklor etilen vb.)
Halkalı Hidrokarbonlardan Kaynaklanan
• Benzen serisi (Benzol, toluen, ksilen, heksaklorobenzen, heksaklorosikloheksan vb.)
• Diğer aromatik bileşikler (Nitrobenzen, dinitrobenzen, anilin, klorlu naftalinler vb.)
Zararlı Tozlar (Akciğer Hastalıkları-Pnömokonyozlar)
• Mineraller veya metalik tozlar
• Proliferatif – fibrotik pnömokonyoz;
1. Silikoz (Saf silikoz- silisyum dioksit)
2. Karışık toz fibrosisleri (Maden kömürü- antrasit, demir oksit, karışık kaolen)
3. Basit sikatozlar (Kil, feldspat, saf kaolen, bentonit)
4. Fibrotik silikatozlar (Asbest, talk, alüminyum silikat)
5. Alüminoz (Alüminyum tozları)
6. Berilyoz (Berilyum tozları)
7. Bazı minerallerle neydana gelen yığılmalar ( Baryum sulfat, demir oksit, kalay, kömür tozları vb.)
• Organik Tozlar
• Bissinoz (Yumuşak kendir, keten tozları, pamuk tozları)
Pnömokonyozlar Dışında Mesleki Akciğer (Solunum Sistemi) Hastalıkları
• Obstrüktif Solunum Yolları hastalıkları
• Astmatik belirtiler
1. “Derhal” görülen (reajinik) astmalar (Kıl, yün, tüy, buğday taneleri vb.)
2. “Geç” görülen (reaijik olmayan) astmalar (Pamuk ipliği tozları, bazı zamklar, formalin buharları, sert metal tozları, formalin, ağaç kereste tozu, vb. )
• Granülamoz lezyonlar
• Sarkoid benzeri granülomatöz lezyonlar
1. Ekstrensek alerjik alveolitler (Bazı mantarlar ve organizmaların enzimleri)
2. Berilyum Hastalığı
Kimyasal Maddelerden Meydana Gelen Pnömonitistler
• Metaller ve Metaloidler
• Metal dumanı humması ( Arsenik ve bileşikleri, antimon ve bileşikleri, berilyum ve bileşikleri, civa ve bileşikleri, çinko ve bileşikleri, fosfor ve bileşikleri, kadmiyum ve bileşikleri, krom ve bileşikleri, kurşun ve bileşikleri, manganez ve bileşikleri, nikel ve bileşikleri, osmiyum ve bileşikleri, platin ve bileşikleri, selenyum ve bileşikleri, tellür ve bileşikleri, talyum ve bileşikleri, vanadum ve bileşikleri, vb.)
Mesleki Kanserler
• Deri kanserleri (Kömür katranı zift, shale yağı (bir nevi neft yağı), ultraviole ışınlar, ionizan ışınlar, is, kreozot, ham antresan, ham parafin yağları, fuel oil, asfalt, arsenik vb.)
• Solunum yolları kanserleri (İonizan ışınlar, kömür katranı, arsenik, asbest vb.)
• İdrar yolları kanserleri (benzidin, beta-naftilamin, 2-asetamidofluoren, vb.)
• Hematopoietik sistem arızaları –Lösemiler (İonizan ışınlar, benzen, vb.)
Pestisitler iş güvenliği ölçümleri
• İnsektisitlerden meydana gelen
• İnorganik insektisitler
• Doğal organik insektisitler
• Sentetik organik insektisitler
1. Klorlu hidrokarbonlar
2. Fosforlu organik bileşikler
3. Karbontlar
4. Sentetik piretrum bileşikleri (piretroidler)
Fiziksel Etkenlerle Meydana Gelen Bozukluklar
• Titreşim ve sarsıntı zararları
• Gürültü zararları Gürültü Ölçümü
• Hiperbari zararları(Basıncın artması sonucu)
• Dekomprasyon zararları(Basıncın düşmesi sonucu)
• Travmalar ( Göz travmaları, yazar krampı, Bursitis’ler)
• Aydınlatma yetersizliği (Madenci nistagmusu)
İ) Mesleki İnfeksiyon Hastalıkları iş güvenliği ölçümleri
• İnfekte materyal ve hasta hayvanlardan kaynaklananlar: Bruselloz , Q Humması, Tularemi, Şarbon, domuz yılancığı, psittakoz, hayvan tüberkolozu Çalışma çevresinden (Toprak, hava, su) kaynaklananlar Histoplasmosis, koksidioidomikoz, tetanoz, leptospirosis, bilharziaz, ankilostomiaz, nekatoriaz, viral hepatis) Mesleki Dermatozlar.