Bakım onarım işlerinde iş sağlığı ve güvenliği kapsamında bakım çalışanları çalışma anında sık sık aşırı gürültüye maruz kalmaktadır. Bu durum özellikle yol, tünel, köprü bakımı ile ilgilenenler ve demiryolu araçları, uçak, otomobil mekanikerleri, metal işçileri vb. için geçerlidir. Gürültü, makineler, ekipman veya araçlar tarafından kaynaklanabilir. Yüksek seviyedeki gürültüye tekrarlanan maruziyetin, çalışanların sağlığı üzerinde işitme azalması, kaybı veya kulak çınlaması ve konsantrasyon zorlukları, uyku bozuklukları, mide ülserleri, yüksek tansiyon gibi işitsel olmayan şikayetlere neden olan bir takım istenmeyen etkileri vardır.
Bakım işini gerçekleştiren çalışanlar, aynı zamanda titreşime maruz kalabilmektedirler. El-kol titreşimine maruziyet, taşlama, polisaj, perçin aleti, darbeli çekiç, zincirli testere gibi elle tutulan motorlu aletlerin kullanımı ile ortaya çıkmaktadır. Bu araçlar, titreşimi çalışanın eline ileterek vasküler, nörolojik ve beyaz parmak sendromu, dokunma hissinde azalma, dirsek kireçlenmesi gibi kas-iskelet bozukluklarına neden olmaktadır. Tüm vücut titreşimine maruziyet, vücudun büyük bir bölümünün titreşimli yüzeye dayanması sonucu oluşur. Traktör, forklift, kamyon veya otobüs gibi ticari araçların kullanımı durumunda ortaya çıkar. Titreşimler, koltuk veya çalışan oturduğu zaman ayaklar üzerinden iletilmektedir.
Bakım Onarım İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği çalışanları, bazı endüstrilerde rahatsız edici veya aşırı derecede çevresel koşullara maruz kalmaktadır. Yüksek ve düşük sıcaklıklara, aşırı neme, kötü havalandırma koşullarına, UV radyasyona veya ısı yayan kaynaklara maruz kalabilmektedirler. Ark kaynakçıları, Ör; metal dumanlarına ek olarak ultraviyole ve elektrik arkından kaynaklanan görülebilen ışınlara maruz kalmaktadırlar. Soğuk ortamlarda çalışma, bazı fiziksel çalışma yükü tehlikelerinin etkilerini ağırlaştırabilmektedir.
Bakım işi, bazen makine parçaları, aletler ve ekipmanlar gibi ağır yüklerin kaldırılmasını gerektirebilmektedir. Parçalara ulaşma kolay olmayabilmekte veya hareket için yeterli alan olmayabilmektedir. Zemin kaygan veya kablolar yerde olabilir ve bazı işler diz altı seviyesinde veya omuz seviyesinin üstünde kaldırma araçları olmadan gerçekleştirilmek zorunda olabilmektedir.
Bakım görevini gerçekleştiren çalışanlar, uygun elektrikli aletlerin kullanılamadığı durumda elle birçok vida çevirme gibi tekrarlanan hareketlere maruz kalabilmekte veya elle kullanılan aletler ergonomik açıdan kötü tasarıma sahip olabilmektedir.
Bazen çalışanlar, üzerinde çalıştıkları aletleri veya tesisat parçalarını bir süre tutmak zorunda kalabilmekte ve bu da belirgin kas yüklemelerine ve lokal kas yorulmalarına yol açabilmektedir.
Buna ek olarak, bakım operatörleri sık sık makine, tesisat ve ekipman parçalarını hareket ettirmek veya kaldırmak için güç gerektiren durumlarla karşılaşmaktadırlar.
Kimyasal Tehlikeler | Bakım Onarım İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
Kimyasal, inşaat, tarım gibi bazı endüstrilerde ve belirli görevlerde, bakım çalışanları kimyasal tehlikelere maruz kalmaktadırlar. Bina, yol, makine ve diğer altyapılar bakım işlerinde, kimyasal maddeler çalışma anında ortama yayılabilir ve çalışan bu kimyasallar ile temas halinde olabilmektedir. Çalışanlar, kimyasal tehlikelere maruz kalabilmektedirler. Örneğin; elektrik ark kaynağı sırasında, araç tamir atölyelerinde veya atık işleme tesislerinde çalışırken, yüzme havuzlarının veya kimyasal bulunan endüstriyel tesisatların bakımını yaparken.
Bazı bakım işleri, asbest lifleri ile ilgili riskleri içerebilmektedir. Bina yıkımı, binalardaki asbest sökme işleri, gemi hurda ayıklama ve asbest içeren endüstriyel tesisat ve binaların bakımı işleri asbeste maruz kalma riski olan işlerdir.
Kimyasal tehlikelere maruziyet, çeşitli ve bazen ağır sağlık problemlerine yol açmaktadır. Asbestosis, deri hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları sadece birkaç örnektir.
Psikososyal Risk Faktörleri | Bakım Onarım İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
Bakım çalışanları, bakım işinin özelliğinden kaynaklanan stresi yaşayabilmektedir. Bu stres aşağıdaki faktörlerin herhangi biri veya kombinasyonundan kaynaklanabilir:
-Zaman baskısı; bakım işi boyunca, sık sık üretim organizasyonu kısıtlanabilmekte ve bakım çalışanları, sadece bakım görevlerini yerine getirme değil aynı zamanda süratli bir şekilde üretimin kaldığı yerden devam etmesi ve diğer çalışanların işlerini sürdürmesini sağlamak zorundadır. Bu problem, personel kesintisi, acil durumlar ile ilgilenen bakım çalışanlarının sayısında azalma olduğunda daha da artmaktadır.
-Rutin olmayan durumlar ile karmaşık teknolojinin birleşimi,
-İletişim problemleri; örneğin, yüklenicilerle çalışma, aynı yerde birkaç yüklenici çalışması,
-Tek başına ve izole çalışma,
-Düzensiz çalışma saatleri; vardiyalı, hafta sonu çalışma, gece çalışması veya çağrı üzerine çalışma,
-Yetersiz bilgi; örneğin; çalışanlar bakımı yapılacak bina planını veya makineye aşina değilse,
-Yetersiz eğitim; çalışanlar, bakım görevini nasıl yerine getireceğini bilemeyebilmektedir.
Bakım Çalışmalarındaki Kazaların Sebepleri | Bakım Onarım İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
Bakım çalışanları, her türlü tehlikeye maruz kalmaktadır. Bunlardan birkaçı; yükseklik, bozuk zeminler, sıcak, soğuk veya sivri yüzeyler, hareketli parçalar, aletler, ekipman, endüstriyel araçlar, basınçlı sistemler, elektromekanik sistemler, engeller, depolanan veya taşınan yükler, zararlılar, mikroorganizmalar, gürültü, titreşim, tutuşma kaynaklarıdır.
Yüksek riskli olan bakım faaliyetleri sonucu olan kazalar:
- Pek çok kaza iş ekipmanı ve makine bakımı ile ilgili, örneğin; beklenmeyen çalıştırma, hareketli makine tarafından ezilmesi,
- Yüksekten düşmeler, düşen nesneler nedeni ile olan kazalar,
- Elektrik çarpmasından dolayı ölüm, elektrik şoku, yanık,
- Kapalı alanlar, nefes alamama,
- Patlama, yangındır.