Basınçlı gaz tüpleri ile çalışmanın pek çok tehlikesi bulunmaktadır. Tüplerin patlaması veya basınçlı gazın ani boşalması, tüplerin patlaması sonucu parça fırlaması, yayılan gaz veya sıvıyla temas (Ör: klor), LPG gibi yanıcı gaz veya sıvı kaçağı sonucu oluşan yangın ve basınçlı gaz tüplerinin düşmesi veya devrilmesi bu tehlikelere örnek olarak gösterilebilir. Bu tehlikelere karşı işyerlerinde tüpün işyerine girmesiyle birlikte önlemlerin alınması gerekmektedir. Aksi halde iş kazalarının meydana gelmesi kaçınılmazdır. Tüplerle çalışmalarda görülen iş kazalarının ana nedenleri;
– yetersiz eğitim veya eğitimsizlik,
– işverenin gözetim ve denetim eksikliği,
– tüp ve tesisatın uygun olmayan bir şekilde yerleştirilmesi ve kurulması,
– bakım-onarım eksikliği,
– hatalı ek ekipmanlar (ör: valf ve regülatörler),
– özensiz/dikkatsiz kullanım,
– yanlış depolama,
– ve işyeri ortamının yetersiz havalandırılması hususlarıdır.
Basınçlı Gaz Tüplerinin Güvenli Kullanımı
Basınçlı Gaz Tüplerinin Güvenli Kullanımı
Basınçlı gaz tüpleri ile çalışmaya başlamadan önce işçilerin çalıştıkları basınçlı gazın özellikleri, güvenli kullanım esasları ve tehlikeli durumlarda yapmaları hususunda eğitilmeleri gerekir. Bu konuda eğitim almamış işçilerin tüplerle çalıştırılmaları uygun değildir. İşçilerin, eğitim sonrasında tüp ve eklentilerini (ör: vanalar, alev tutucular ve regülatörler) gözle muayene edebilecek ve tüplerde hasar (göçük, şişlik, yanık izleri, aşınma, vb.) olup olmadığı tespit edebilecek seviyeye gelmeleri sağlanmalıdır.
İşyerine Gelen Tüplerin Teslim Alınması
Basınçlı Gaz Tüplerinin Güvenli Kullanımı tedarikçi firmadan teslim alınmasıyla başlar. Gaz tüplerinin içeriği ve tehlikeleri, tüpün üzerinde çıkartma ve baskılarla gösterilmelidir. Renk kodları, üretici firmalara göre değişebileceğinden güvenilir değildir. Ayrıca, başlıklar değiştirilebilir olduğundan üzerlerindeki etiketler yanıltıcı olabilir. Bu nedenle renk kodları veya tüpün boğaz kısmında asılı olan etiketler tek başlarına kabul edilmezler.
TS EN ISO 7225 nolu standart, içerisinde tek bir gaz veya gaz karışımı bulunan münferit gaz tüplerinde kullanımı tasarlanan uyarı etiketlerinin tasarımını, üzerinde bulunması gerekli bilgileri (örneğin, tehlike sembolleri ve uyarı yazıları) ve uygulanmasını kapsar. Üretici firmalar, tüplerin etiketlenmesinde bu standart hükümlerine uymaları gerekir.
Üzerinde eksik bilgiyle veya okunamaz etiketler ile gelmiş tüpler, rengi ve etiketi arasında uyumsuzluk olan tüpler kesinlikle teslim alınmamalı, durum tedarikçiye bildirilmelidir. Buna ek olarak, vanaları düzgün takılmamış veya sıkılaştırılmamış tüpler kabul edilmemelidir.
Tüp dolum tesisleri tarafından hazırlanacak ve onaylı bir örneği işyerine verilecek hizmet fişinde en az, dolumu yapan işyerinin unvanı, adresi, telefonu, telefaksı ve diğer erişim bilgileri, basınçlı kabın işyerine teslim tarihi, dolum tarihi, gazın cinsi ve miktarı, verilen hizmetin ücreti ile dolumu yapan işyeri yetkilisi ile taşıyıcı sistemi teslim alanın adı, soyadı ve imzası ile ilgili hususlar yer almalıdır. Tüplere ilişkin bu hizmet fişleri saklanmalı ve tüpler ile çalışacak işçiler bu bilgilerden haberdar edilmelidir.