İş hayatında, çalışma koşullarında biyolojik risk etmenleri denildiğinde hemen aklımıza gelen, hücre kültürleri, mikroorganizmalar ve insan parazitleridir. Bunlar herhangi bir alerjiye, zehirlenmeye veya enfeksiyona neden olabilmektedirler.
Mikroorganizma: Mikroskop altında incelenebilen canlı türlerini ifade etmek için kullanılır. Genel anlamıyla, canlı türlerinin genetik durumunu, hücresel haritasını, hücresel yapıda olmayan mikrobiyolojik durumunu belirtmektedir.
- Biyolojik risk etmenleri altında kalma riski olan işçiler için, maruziyet süresi, düzeyi, türü belirlenir ve planlanır.
- Risk değerlendirmesinin yenilenmesi düzenli olarak 2 yılda bir yapılır. Bu değerlendirme, bir değişiklik olduğunda ya da maruziyet koşullarının değiştiğinde uygulanır.
- Biyolojik risk etmenleri ve risk değerlendirmesi zararlı bütün etkenlerin oluşturduğu durumlar ve tehlikeler göz önüne alınarak yapılır.
- Yapılan değerlendirme sonucunda işçiler için risk taşıyan unsurların olduğu belirlenirse, işçilerin maruziyeti önlenir.
Çalışanların Maruz Kaldığı Bazı İş Türleri
- Gıda üretilen fabrikalarda çalışma.
- Tarımda çalışma.
- Hayvanlarla veya hayvan kaynaklı ürünlerle çalışma.
- Sağlık hizmetlerinin verildiği yerlerde, karantina dahil morglarda çalışma.
- Atıkları yok eden fabrikalarda çalışma.
- Kanalizasyon, arıtma tesislerindeki çalışma.
- Veterinerlik, klinik ve teşhis laboratuvarlarındaki çalışma.
Biyolojik Risk Etmeninin Kişide Hastalığa Yol Açması Durumu ;
- Bulaşma yollarına,
- Hasta edecek etkenin hasta etme yetisinin yüksekliğine,
- Çevresel etmenlere,
- Konakçı olarak ifade edilen kişinin duyarlılığına, bağlıdır.
Biyolojik Risk Etmenleri
Çalışanların Eğitilmesi Ve Bilgilendirilmesindeki Talimatlar
- Olası sağlık riskleri.
- Maruziyeti önlemek için alınacak önlemler.
- Hijyen gerekleri.
- Koruyucu donanım ve giysilerin kullanımı ve giyilmesi.
- Bir olay oluştuğu durumlarda, oluşan olayların önlenmesi için çalışan personelin yapması gerektiği eylemler.
Sık Görülen Enfeksiyonlar Nelerdir ?
Bakteriyel Enfeksiyonlar : Menenjit, lejyoner hastalığı, boğmaca, difteri, tüberküloz, gastrointestinal sistem enfeksiyonları.
Viral Enfeksiyonlar: Su çiçeği, hepatit-b, kabakulak, edinsel bağışıklık yetmezliği, herpes enfeksiyonları, kızamıkçık.
Enfeksiyona Karşı Genel Önlemler
- Personel eğitiminin verilmesi
- Uygun dezenfeksiyon ve yalıtım önlemlerinin alınması
- Aşılanma
- Periyodik taramaların yapılması
- Epidemiyolojik sistem
- Laboratuvar yapılanmasının işlevlerine uygun olması
- Çalışırken gerekli önlemlerin alınmasının sağlanması.
Laboratuvarlarda Alınması Gereken Önemler Nelerdir ?
- Laboratuvar ortamlarında yeme ve içmenin yasaklanması
- Ağızla pipet kullanılmaması
- Pipetle çalışılması durumunda baloncuk oluşturma durumuna dikkat edilmesi
- Pipet yerine şırınga ve iğne kullanılmaması
- Kullanılmakta olan enjektörlerin ve iğnelerin sağlam ve dar kaplara atılması
- Serum veya örnek saklama dolabında genel yiyeceklerin olmaması
- Ellerin sık sık yıkanması ve kullanılan önlüğün laboratuvarda bırakılması
- Tüm biyolojik risk taşıyan işlerin, biyolojik güvenlik kabininde yapılması
- Bütün kontamine materyalin atılmadan önce otoklavadan geçirilmesi
- Öznelerin kullanılmadan önce soğutulmasıdır.