Periyodik kontrol, işyerinde kullanılan ekipmanların iş sağlığı açısından görevini yerine getirip getirmediğinin belirlenmesi üzerine belirli periyotla yapılan test, deney ve muayene faaliyetleridir. Periyodik kontrol aynı zamanda fenni veya periyodik muayene olarak da isimlendirilir.

Ayrıca periyodik kontrollerin; ilgili Yönetmelikte belirtilen zaman aralıklarında, İş ekipmanlarında güvenliğin bozulmasına tehlike yaratacak durumlarda, Doğal olaylar, kazalar, çalışma biçimindeki farklılıklar oluştuğunda, Kullanılan ekipman sürekli ya da çok uzun süre kullanılmadığı zamanlarda, İlk kez iş ekipmanı kullanım öncesi uzman kişilerce yapılması gerekmektedir.

Özet olarak periyodik kontrol, iş yerinde çalışan, hizmette bulunan herkesin can ve mal güvenliğinin sağlanması ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için zorunlu olarak yaptırılması gereken kontrollerdir.

Periyodik Kontrol ve Muayene

İş ekipmanının periyodik kontrolü hangi durumlarda yapılır?

İş ekipmanının periyodik kontrolü; İlgili yönetmelikte belirtilen zaman aralıklarında, iş ekipmanlarında güvenliğin bozulmasına tehlike yaratacak durumlarda, doğal olaylar, kazalar, çalışma biçimindeki farklılıklar oluştuğunda yapılır.

Ayrıca, uzun süre kullanılmayan veya yeni alınan iş ekipmanına periyodik kontrol yapılması gerekmektedir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, Madde 7‘ye göre ekipmanın ilk kullanımı durumunda, kurulmasından sonra ve en önemlisi iş ekipmanının yeri değiştirildiğinde işyerinde oluşacak riskin boyutu da değiştiğinden dolayı gerekli kontroller yapılmalıdır.

Periyodik kontrolü yapılması gereken ekipmanlar nelerdir?

periyodik kontroller

Periyodik kontrolleri yaptırmak zorunlu mudur?

Her işveren, “İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği” gereği; iş güvenliği kapsamında, işyerinde çalışanların her şeyden önce can ve mal güvenliğini ve cihazların kullanımlarında güvenliği sağlamakla yükümlüdür. Bu yükümlülükle çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve iş kazalarının azalması açısından periyodik kontrol ve muayenelerin yapılması kanunen zorunludur.

Bir işletmede yapılacak periyodik kontrol bakım ve ölçümlerin yapılması işverenin sorumluluğundadır.

Periyodik kontrol/muayene süresi nedir? Ne sıklıkla yapılır?

Periyodik kontrol/muayene süresi, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”nde iş ekipmanlarının; ilgili standardında bulunmaması halinde ekipmanın imalatçısı tarafından belirtilen sürelerde yapılır. Ancak standardı ve imalatçı bilgisi bulunmayan ekipmanlar için işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonucu tespit edilen aralıklarda ve her halükarda en geç yönetmelikte öngörülen azami süreleri aşmayacak şekilde yapılmalıdır.

Belirlenen periyodik kontrol aralığının belirtilen istisnalar dışında 1 yılı aşmaması gerekir.

Periyodik kontrol/muayene sıklığı, yönetmelikte yer alan tablolarda veya standartlar ile belirlenmemişse, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar imalatçı tarafından da belirlenmemiş ise ekipmanın bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı, yaşı, bakım faaliyetleri, sıklığı, atmosferik koşullar, kaza geçirmesi, önceki periyodik kontrol sonuçları ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak ve yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre periyodik kontrol, test ve muayenelerin sıklığı artırılabilir.

Periyodik kontroller hangi periyotlarda yapılmalıdır?

İş ekipmanlarının periyodik kontrolleri imalat yılında yürürlükte olan standartlara göre gerçekleştirilir. Eğer standart bulunmuyorsa ekipmanla ilgili yayımlanmış ilk standart dikkate alınarak periyodik kontrol işlemleri yapılır. Ancak iş ekipmanına ait üretici bilgisi, imalat tarihi ve çalışma tasarım özellikleri ile ilgili bilgi bulunmayan ekipmanların periyodik kontrolleri için kapsam ve periyodun belirlenmesi amacıyla işveren tarafından iş ekipmanına özgü risk değerlendirilmesi yapılır veya yaptırılmalıdır. Etiket sicil bilgileri olmayan veya bilinmeyen iş ekipmanları risk değerlendirilmesi yapılmadan çalıştırılamaz

Periyodik kontrol yönetmeliği

Periyodik muayene ve kontroller, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince oluşturulan 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında yapılmaktadır.

İlgili yönetmeliğin tamamını incelemek için tıklayın

Hangi ekipmanlar iş ekipmanı periyodik kontrolleri kapsamına girer?

İş ekipmanı, işin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet cihaz veya tesisat olabilir. Asgari olarak EK-III’te bulunan tablolarda yer alan ekipman veya ekipman grupları periyodik kontrole tabidir. Ekipman grubunun kapsadığı ve ilgili tabloda standart karşılığı olmayan ekipmanların periyodik kontrolleri EK-III Madde 1.1 ve 1.4’te yer alan hiyerarşiye göre yapılır.

ortam ölçümü yönetmeliği

Periyodik kontrol formu ve raporu nedir?

Periyodik kontrol formu, yönetmelikte belirtilen ulusal ve uluslararası imalat, test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir ön kayıt belgesidir.

Standardın istediği tüm fiziksel, mekanik ve görsel testler ile deneyleri de yapılarak forma işlenir. Oluşturulan periyodik kontrol raporu, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.

İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının sakıncalı olduğu belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda;  eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar UYGUNDUR ibaresinin de yer aldığı ikinci bir rapor düzenlenir.

Periyodik kontrol raporları elektronik imzalı olarak hazırlanabilir mi?

Evet. 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nca elektronik imza, ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.

Periyodik kontroller kim tarafından yapılır?

TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 belgeli bir A Tipi Muayene Kuruluşu olan Prosafety; periyodik kontrolleri bakanlıktan yetkili ve uzman mühendis kadrosuyla yapmaktadır.

Periyodik kontroller, yetkili olan makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine teknikerleri veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.

Periyodik kontrolleri kimler yapmaya yetkilidir?

4 Nisan 2017 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi’nin 30047’nci sayısında “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği, Bakanlık tarafından yetkilendirilen eğitim kurumlarından eğitimlerini almış kişiler ve hizmet yeterlilik belgesi almış veya akredite olmuş periyodik kontrol yapan firmalar yetkilidir.

Akreditasyon, periyodik kontrol yapan firmalar ve kuruluşlar için yasal bir zorunluluk değildir. Gönüllü olarak akreditasyon kuruluşlarına başvururlar. Hizmetin güvenilir olmasını isteyen müşteriler, hizmet aldıkları akredite periyodik kontrol firmasından “TS EN ISO 17020 Akreditasyon” şartını isteyebilmektedir.

17 Haziran 2021 tarihinden itibaren, periyodik kontrol ve muayeneler yalnızca kalıcı Ekipnet numarasına sahip olan personeller tarafından yapılabilmektedir.

Prosafety, İş Ekipmanları Yönetmeliği çerçevesinde gerekli bilgi, tecrübe ve eğitimlere sahip periyodik kontrol uzmanları tarafından hidrostatik test, statik test ve dinamik test tiplerini uygulamaktadır.

Ayrıca, TÜRKAK tarafından akredite edilmiş TS EN ISO/IEC 17020 belgeli bir A Tipi Muayene Kuruluşu olan Prosafety; periyodik kontrolleri, iş ekipmanı bilgi kayıt sistemine kayıtlı yetkilendirilmiş personelleriyle yapmaktadır.

Periyodik kontrol için Türkak Akreditasyon şartı var mı?

Periyodik kontrol yapacak kişi ve kuruluşlara akreditasyon, yetkilendirme ve eğitim zorunluluğu getirmeye Bakanlık yetkilidir.

İş Güvenliği Uzmanı periyodik kontrol yapabilir mi?

İş güvenliği uzmanı olup periyodik kontrol yapmaya yetkili kişi olarak kayıt numarasına sahip olan kişiler iş güvenliği uzmanı olarak hizmet verdikleri işyerlerinde periyodik kontrol hizmeti veremez.

Periyodik kontrol öncesi ön hazırlık işlemlerini kim yapar?

İşveren; periyodik kontrolü yapmaya yetkili kişiler tarafından belirtilen, iş ekipmanının periyodik kontrolleri ile ilgili ön hazırlıkları kendisi yapar veya yaptırır. Periyodik kontrol uzmanı, Periyodik kontrol işlemlerinde yapılması gereken tüm ön hazırlık ve periyodik kontrol sonrası eski durumuna getirilmesi işlemleri firma tarafından veya firmanın yetkilendirdiği teknik personel veya bakım servis personellerinin nezaret etmesini isteyebilir.

Periyodik kontrol ile periyodik bakım aynı şeyler midir?

Hayır. Bakım işlemleri İş ekipmanında ve bileşenlerinde yapılan her türlü revizyon, tamir, değişim, ayar, arıza giderme, temizlik ve kalibrasyon işlemlerinden herhangi birisinin veya birkaçının birlikte uygulandığı işlemlerdir. Bu nedenle periyodik bakım işlemleri imalatçı veya üretici firmalar ile bu firmaların yetkilendirdiği servisler tarafından yapılır.

Periyodik kontrol ise iş ekipmanlarının bir veya birden çok özelliğinin ölçüm, inceleme ve/veya deneme yöntemiyle bu yönetmeliğin, ürünün ilgili standardının ve/veya imalatçının belirlediği teknik kriterlere göre durumunun kontrol edildiği faaliyetleri kapsamaktadır. Yönetmelik kapsamında yer alan Ekipnet iş ekipman bilgi sisteminde K sınıfı kalıcı kayıt numarasına sahip personellerce yapılır. Herhangi bir yetkili servis tarafından bu işlem gerçekleştirilmez.

Periyodik kontrol nasıl yapılır?

  • İlk olarak kullanılan makine ve teçhizatın genel durumu bilgi etiketi seri numarası marka model bilgileri kontrol edilir, uyarı veren sesli ışıklı sistemlerinin ve acil durum butonlarının çalışıp çalışılmadığına arızalı ve problemli noktalar tespit edilir.
  • Daha sonrasında makinenin ilgili standartlara göre yük testi veya hidrostatik test gibi çeşitli fonksiyon testine tabi tutularak, durum tespiti yapılır.
  • Cihazın genel çalışma durumu ile ilgili rapor hazırlanır.
  • Hazırlanan rapor, yetkili birime teslim edilir.
  • Fonksiyon testinde görevini yerine getiremediği gözlenen iş ekipmanı kullanımı sakınca doğurduğundan majör ya da büyük uygunsuzluk olarak değerlendirilerek kullanıma uygun olmadığına dair sonuç ve öneriler kısmında belirtilir.
  • Yapılacak düzeltmelerin yerine getirilmesi halinde tekrar bir kontrol ücreti muayene kuruluşuna ödenerek planlamaya alınarak tarih verilir.

İlgili Aramalar

Periyodik Kontrol Süreleri 2023

Periyodik Kontrol İstanbul

Periyodik Kontrol Ücreti 2023

Periyodik Kontrol Bursa

Periyodik Kontrol Fiyatı 2022

Periyodik Kontrol Süresi 2023

Periyodik Kontrol Uzmanı

Periyodik Kontrol Ankara

Periyodik Kontrol İzmir