işçinin iş sağlığı ve güvenliği açısından yükümlülükleri 2. maddesinde 6331 sayılı Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 19. maddesinde işçilerin yükümlülükleri ele alınmıştır.
İşçilerin yükümlülükleri kanununun 2. maddesinde yer verilen tanıma göre çalışan “Bir iş sözleşmesine bağlı çalışan gerçek kişidir.” İş sözleşmesi, iş görme, ücret ve bağımlılık unsurlarından oluşan bir sözleşmedir. Buradan hareketle işçiyi, işverene bağımlı, herhangi bir işte ücret karşılığı çalışan gerçek kişi olarak tanımlamak mümkündür.
6331 sayılı Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 19. maddesinde işçilerin yükümlülükleri ele alınmıştır. Bu maddeye göre:
1- Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:
- a) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak
- b) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmaktır.
- c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.
- d) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde ve bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
- e) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
2- işçinin iş sağlığı ve güvenliği açısından yükümlülükleri ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
Temel girdisi elyaf olan üretim çalışmasında kumaşın son ürün haline gelmesine kadarki tüm süreçler, yapılan işler, kullanılan ekipman, malzeme, kimyasallar, enerji vb. dikkate alınmak zorundadır. Bu durum, iyi bir risk analizi ve değerlendirmesini gerektirmektedir.
Bu çalışmada, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun yeni ve önemli getirileri üzerinde durulmuş, tekstil sektörü açısından İş Sağlığı ve Güvenliği sorunları incelenmiştir. Bu kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerin, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanların faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanmaktadır. Günlük hayatta kullandığımız kıyafetlerin üretimi söz konusu olduğunda, diğer iş kollarında olduğu gibi yapılan işlerin sınıflandırılması önem kazanmaktadır.