Kaynak işçileri | Kaynak Gazı
Kaynak işçileri üç grupta sınıflandırılabilir:
- Tam zamanlı çalışan kaynakçı
Esas işi kaynakçılık olan çalışanlarda kaynak işi çalışma gününün %85’inden fazlasını alır. Geri kalan çalışma zamanında küçük ekstra işler yapılır.
- Diğer işleri olan kaynakçı
Kaynak işleri ve kaynakla ilgili diğer işleri yapan çalışanlarda çalışma gününün %20-%85’i kaynak işleri ile geçirilir. Geri kalan çalışma zamanı da daha az ya da daha fazla zaman alan aşağıdaki işlerle geçirilir;
– İnşaat alanındaki çalışma alanının hazırlanması,
– Kaynak eklemlerinin hazırlanması, düzeltilmesi ve dolgusu,
– Kaynak ekleminin zımparalanması,
– Çalışma parçalarının ince kaynağı,
– Pozisyonlama sabitleyicilerine çalışma parçalarının takılması,
– Çalışma parçalarının taşınması.
- Arada sırada kaynak işleri yapan kaynakçı iş yerinde arada sırada kaynak işleri yapan, ancak genellikle kaynakçılıkla yakından ilişkili diğer işleri de yapan çalışanlardır. Ortalama olarak çalışma gününün %20’sinden daha azı (vardiya başına yaklaşık 1,5 saat) kaynak işleri ile geçirilir; sabitleyiciler, inşaat alanlarındaki sabitleyiciler, tamir işleri yapan kaynakçılar, araç tamircileri, demirciler vb.
Kaynak Gazı nın Vücuda Girişi ve Etkisi
Kaynak Gazı buhar ve dumanları hava yolu ile alınmaktadır. Kaynak buharlarının uygun iş hijyeni ve havalandırma sağlandığında, vücudun ağız burnun içi mide barsak gibi ince zarla kaplayan, bronş sistemi veya akciğerler üzerinde genellikle kimyasal tahriş edici veya toksik etkisi yoktur.
Ancak, bazı çalışma parçalarının ve aksesuar maddelerden yayılan kaynak buharlarının bronş sisteminde kimyasal olarak tahriş edici etkisi olabilir, bunlara örnek olarak krom (özellikle >%5 krom içeren yüksek alaşım kaplı elektrotlarla manuel ark kaynağı sırasında), bazı diğer alaşım metallerin oksitleri ve floritler (basit kaplamalı elektrotlarla manuel ark kaynağı sırasında) verilebilir. Aynı zamanda bazı işlemlerde salınan gazlar – nitrojen oksitler (özellikle otojen kaynak sırasında), ozon (özellikle alüminyum iş parçalarının) ve piroliz ürünleri (örn, plastik, boya veya mineral yağ kaplamaları) gibi solunum yolları için potansiyel olarak tahriş edici veya toksiktir.
Duyarlılaşma ve Metal Buharı Ateşi
Bazı metaller (örn, bakır, çinko) ve bunların kaynak buharlarında bulunan oksitleri, yatkınlığı olan kişilerde metal buharı ateşine yol açabilir.
Bu sendromun patojenitesi halen tam olarak anlaşılmış değildir. Bronşiyal sistemin bazı metallere karşı (kobalt, krom, nikel) allerjik duyarlılığı (erken tip) görülen birkaç bireysel olgu tanımlanmıştır. Alüminyum içeren kaynak buharlarının metal buharı ateşine yol açtığına veya bronş sisteminde erken tipte duyarlaşma etkilerinin bulunduğuna dair kanıt yoktur.
Mutajenite ve Karsinojenite
Kaynak buharlarının büyük çoğunluğu mutajenik veya karsinojenik potansiyele sahip olduğu bilinen partiküller veya gazlar içermemektedir. Ancak aksesuar maddelerden kaynaklanan krom ve/veya nikel içeren buharların mutajenik etkileri ve bazı özel koşullarda karsinojenik etkileri olabileceği gösterilmiştir. Bu durum, özellikle yüksek alaşım kaplı elektrotlar da söz konusudur. Bu tür yüksek alaşımlı aksesuar maddelerle çalışmış olan kaynakçılarda veya termal işlemlerle yüksek alaşımlı çalışma parçalarını kesenlerde, özellikle uzun yıllar mesleki hijyen koşullarının da uygun olmadığı durumlarda bronşiyal karsinom saptanmış ve bir meslek hastalığı olarak tanımlanmıştır.