Kimyasal gaz ölçümleri, Kimyasal maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik, Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik ,NIOSH (Ulusal Mesleki Sağlık ve Güvenlik Enstitüsü), OSHA (Mesleki Sağlık ve Güvenlik Kurumu) gibi Ulusal ve Uluslararası mevzuatlardan yararlanılarak, konusunda uzman personellerimiz tarafından gerçekleştirilmektedir.
İŞ YERİ ORTAMI UÇUCU ORGANİK BİLEŞİKLERİ ÖLÇÜMÜ
Uçucu Organik Bileşik (VOC) Nedir?
Uçucu Organik Bileşikler, (VOC) alifatik veya aromatik yapıda, kaynama sıcaklığı 250ºC’ ye kadar olan ve atmosferik foto kimyasal reaksiyon ile hava kirliliğine neden olan hidrokarbonlardır. Uçucu Organik Bileşenler (VOC) çoğu hem renksiz hem de kokusuz olan, çeşitli sıvı ve gazdan oluşan bir gruptur. Sıvılar oda sıcaklığında kolayca buharlaşabilir ‘Uçucu’dur. VOC’lar alçak atmosferde ozon tabakasını oluşturmak için diğer çevre kirleticileri ile (örn. nitrojen oksitler) tepkimeye girmeleri sonucu kritik bir durum oluşturur. VOC’ların ozon tabakasında yüksek oranda bulunması durumunda, yeryüzündeki insan sağlığına zarar verir, lastik vb. malzemeleri etkiler. Bazı VOC’lar insan sağlığına doğrudan zarar verir (örneğin karsenojenler), global ısınmaya yol açar (örneğin: metan gazı) ya da yeryüzünü ultraviyole radyasyonundan koruması gereken stratosferik ozona zarar verir (örn. metil bromürzer).
Birçok sanayi kuruluşunun solvent bazlı ham maddeler veya petro kimyasal bileşikler kullandığı dikkate alındığında, bu sektörler için UOB’nin de ortak bir problem olduğu açık bir gerçektir. Bu sektörlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Boya endüstrisi ve boyahaneler hava kalitesi ölçümü,
- Solvent üreticileri hava kalitesi ölçümü,
- PET be PET film üreticileri hava kalitesi ölçümü,
- Ambalaj sanayi hava kalitesi ölçümü,
- Matbaa ve laminasyon yapan sanayi kuruluşları hava kalitesi ölçümü,
- Kimya endüstrisi hava kalitesi ölçümü,
- Teneke kaplama ve boyama tesisleri hava kalitesi ölçümü,
- Bobin kaplama hava kalitesi ölçümü,
- Eczacılık ürünleri üreten tesisler hava kalitesi ölçümü,
- Metal endüstrisi ve metal geri dönüşümü yapan tesisler hava kalitesi ölçümü,
- Plastik endüstrisi ve plastik geri dönüşümü yapan tesisler hava kalitesi ölçümü,
- Yüzey temizleyici üreticileri hava kalitesi ölçümü
Kimyasal gaz ölçümleri | Kimyasal Madde Örnekleri:
CO, CO2, H2O, H2S, NH3, PH3, SO2, CO, H2O , H2S, NH3, PH3, SO2, CO, Aseton, Benzen, MEK, Toluen, Xylene, Cl2, ClO2, HCN, HCl, HF, NOx, NO2, RSH, RNH2, Butane, Diesel, Ethanol, Formaldehyde, Gasoline, Methyl Bromide, Ozon, Phenol, Trichloroethylene, Vinyl Chloride.
Uçucu Organik Bileşik (VOC) Ölçümü Nedir? Uçucu Organik Bileşik (VOC) Ölçümü Nasıl Yapılır? Gaz ölçümü nasıl yapılır | voc ölçümü nedir
Endüstriyel tesislerin ortak problemi olan kimyasal gaz ölçümleri giderilmesi için kullanılan teknoloji yöntemlerinden birisi olup Yetkili Laboraruvarlar tarafından gerçekleştirilen iş sağlığı ve güvenliği ölçümleri, ortam ölçümleri, isg ölçümlerinden birisidir. Bu ortam ölçümü yapan firmalar tarafından yapılmalıdır.
Kimyasal gaz ölçümleri; Öncelikle numune alma işlemi için aktif karbon tüpü adı verilen tüplere Uçucu Organik Bileşik(VOC)lerin çekişi (adsorpsiyonu) sağlanır. Daha sonra absorbe olan Uçucu Organik Bileşik(VOC) ler gaz kromotografisi (GC) cihazı ile analiz edilir. Sonuçlar Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik ve Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliklerinde belirtilen ilgili Uçucu Organik Bileşik (VOC) nin sınır değerlerine bakılarak değerlendirme hazırlanan rapora kaydedilir. Ortam Ölçümü yapan firmalar tarafından teslim edilir.
Uçucu Organik Bileşikler (VOC) Endüstriyel Tesislerin Ortak Problemi
Çevre problemlerine yönelik her geçen gün artan duyarlılık, insanların uçucu organik bileşikler (VOC) ve VOC lerin çevre ve insan sağlığı üzerine etkileri üzerine de bilinçlenmesine yol açmaktadır. Son yıllarda, diğer çevre teknolojileri alanlarında geliştirilen yeni ürünlerin yanı sıra baca gazı arıtma teknolojileri konusunda da ilerlemeler olmuştur. Yeni teknolojiler ile temel olarak amaçlanan daha düşük işletme maliyetleri ile daha iyi giderim seviyelerini yakalamaktır.
Birçok endüstri kolunda kullanılan temel ham maddelerden biri olan VOC (uçucu organik bileşik)ler için çeşitli tanımlar bulunmakla birlikte; temel olarak oda sıcaklığında hava ile direk temas halinde aniden buharlaşan organik kimyasallar olarak nitelendirilebilirler. Literatürde ise Avrupa Birliği yönetmeliklerinde VOC, uçucu organik bileşikler 293,15 Kelvin (20oC) sıcaklığında, 0,01k/Pa veya daha yüksek buhar basıncına sahip organik maddeler olarak tanımlanmıştır. (European Union, 21.04.2004, Retrieved on 28.09.2010)
VOC (uçucu organik bileşik)lerin insan vücudu üzerinde ciddi sağlık sorunlarına neden oldukları bilinmektedir. Ancak, bu sorunların boyutu kimyasal maddeler konsantrasyonu, kaynağı ve tipine göre değişebilmektedir. VOC uçucu organik bileşiklerin birçok hastalığa neden olduğu belirlenmiştir. Ayrıca kanıtlanandan daha fazlasına sebebiyet verebileceği öngörülmektedir. Günümüzde, boya, yapıştırıcı, tutkal gibi solvent ve solvent bazlı maddeler içeren kimyasalların proseslerde kullanımı yaygın olduğu için, sanayi tesislerinden uzakta yaşayan insanlar bile VOC(uçucu organik bileşik)nin tehlikeli etkilerine maruz kalmaktadırlar.
Kimyasal Gaz Maruziyeti
Amerikan Çevre Koruma Ajansı (EPA) VOC uçucu organik bileşiklerin sağlığa olumsuz etkilerini göz, burun ve boğaz rahatsızlıkları, baş ağrısı, koordinasyon bozukluğu, ciğerler, böbrekler ve merkezi sinir sistemi üzerinde hasarlar olarak özetlemektedir. Bazı uçucu organik bileşik(VOC) lerin ise hayvanlar üzerinde kanser etkisi yaratığı ve bazılarının da insanlarda kansere neden olabileceği belirlenmiştir. VOC (uçucu organik bileşik)ler ile direk temas halinde gözlemlenen temel semptomlar ise burun ve boğaz rahatsızlıkları, baş ağrısı, deride alerji, nefes darlığı, bulantı, kusma, burun kanaması, halsizlik ve baş dönmesi olarak sıralanmıştır.
VOC uçucu organik bileşikler çeşitli ısıl işlemler, üretim prosesinde organik solvent kullanımı, petrol ve petrol türevleri gibi organik bileşiklerin ve sıvı yakıtların taşınması ve depolanması, rafineriler ve organik kimyasal işlemler gibi farklı faaliyetler sonucu oluşabilir. Aslında, solvent ve organik kimyasal ürünler kullanan tüm sanayi kolları VOC(uçucu organik bileşik) emisyonuna neden olmaktadırlar.
Aşağıda verilen grafikte, temel VOC(uçucu organik bileşik) emisyonu kaynakları verilmiştir. Bu grafikte de görülebileceği gibi, UOB emisyonuna neden olan kaynaklar arasında solvent kullanımı ve sanayi aktiviteleri ilk sıralarda yer almaktadır. Solvent ve solvent bazlı maddeler sanayi tesislerinin temel hammaddelerinden birini oluşturmakla birlikte, ayrıca temel UOB emisyonu kaynaklarından biridir. Dolayısıyla, bu bileşiklerin ciddi etkilerini ortadan kaldırmak için uygun teknolojiler kullanılmalıdır.
Kimyasal Gaz ölçümleri
Bir sanayi tesisi içerisinde, VOC uçucu organik bileşik emisyonuna neden olabilecek kaynaklar iki ana grup içerisinde değerlendirilebilir. Bunlardan ilki, karıştırıcılar, depolama tankları gibi prosesin gerçekleştiği yerlerdir. Bunlar noktasal emisyon kaynağı olarak değerlendirilir ve bu kaynaklardaki kimyasal gaz ölçümleri emisyonunu belirlemek görece çok daha kolaydır. İkinci kaynak ise proses ekipmanlarındaki sızıntılardır. Bu sızıntı emisyonları kimyasal ve solventlerin tesis içerisinde taşınması sonucu oluşan emisyonları da kapsamaktadır. Dolayısıyla, bunlar noktasal kaynaklar olmayıp direk olarak iç ortam kimyasal gaz ölçümleri de değişkenlik göstermektedir. Bu sebeple, sızıntı emisyonlarının bertarafı için öncelikle tesis içerisinde iyi bir havalandırma sistemi şarttır. Ortam ölçümü veya iş sağlığı ve güvenliği ölçümleri kapsamında ortam ölçümü yapan firmalar tarafından ölçülüp analiz edilmelidir.
Birçok sanayi kuruluşunun solvent bazlı hammaddeler veya petrokimyasal bileşikler kullandığı dikkate alındığında, bu sektörler için VOC uçucu organik bileşiğin de ortak bir problem olduğu açık bir gerçektir.
Kimyasalların tehlikeleri göz önünde bulundurulduğunda maruz kalınan seviye tespitine karşı alınacak önlemler; ancak voc ölçümü, kimyasal gaz ölçümleri, uçucu organik bileşik ölçümü; ortam ölçümü, iş sağlığı ve güvenliği ölçümü, iş güvenliği ölçümü, ortam ölçümü yapan firmalar ile mümkündür.