Kimyasal maddelerle çalışma yapan işyerlerinde sağlık gözetimi ve Kimyasal Madde Maruziyeti konusunda işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı söz konusu kimyasalların malzeme güvenlik bilgi formlarına (MGBF-MSDS) ulaşmalı, sağlık risklerini ve maruziyet seviyesini bilmeli, sebep olabileceği sağlık problemlerini baş göstermeden önlem alınması hususunda gerekli önemi göstermelidir.
Kimyasal maddelerle çalışanların sağlık gözetiminde;
- Sağlık gözetimi, sorunlar baş göstermeden önce yapılmalı daha sonra düzenli aralıklarla sürdürülerek Kimyasal madde maruziyeti yanında çalışanlar gözetim altında tutulmalıdır. İşyerinde kişisel hijyen ve mesleki önlemlerinin derhal alınabilmesine olanak verecek şekilde gerekli düzenleme yapılmalıdır.
- Kimyasal maddeden etkilenen çalışandan mutajen veya kanserojen maddeden etkilenim sebebiyle oluştuğu şüphesi bulunan bir sağlık problemi görüldüğünde, benzer maruziyet yaşayan diğer çalışanlar içinde sağlık gözetiminden geçirilmelidir. Kimyasal madde maruziyeti riskini belirlemek için Ortam VOC veya Kişisel VOC maruziyet ölçümü işletme içinde yapılmalıdır çıkan sonuçlara istinaden yeniden Risk değerlendirme yapılmalıdır.
- İşveren, Risk Değerlendirmesine göre güvenlik ve sağlık yönünden riskli işlerde çalışanların, sağlık bütünlüklerini kontrol altında tutulması için işyerine gerekli düzenleme ve çalışmaları başlatmalıdır.
- Çalışanların sağlık gözetimi ile ilgili kişisel sağlık kayıt sistemi bulunmalı ve işyeri hekimi her çalışan için, ayrı ayrı alınması gerekli koruyucu önlemler konusunda tavsiye ve önerilerde bulunmalıdır.
- Çalışanlara, etkilenim sona erdikten sonra da yapılması gerekli sağlık gözetimi hakkında bilgi ve eğitim verilmelidir.
- işveren veya personel, iş hijyeni ölçümleri ve sağlık gözetimi sonuçlarının yeniden değerlendirilmesini talep edebilir. Her personel, kendilerine ait sağlık gözetimi sonuçlarına ait sonuçları elde etme hakkına sahiptir. Kanserojen maddelerle ilgili yönetmeliğe istinaden kayıtlar en az kırk yıl süre ile saklanması gerekmektedir. Şayet işyeri kapanması halinde işveren bu kayıtları bakanlığa vermek mecburiyetindedir.
Risk değerlendirme ve Ortam Kimyasal ölçümü ve Kişisel VOC ölçüm sonucunda sağlık yönünden risk altında olduğu saptanan çalışanlarda uygun sağlık gözetimi kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkındaki Yönetmeliğe göre zorunludur.
Sağlık gözetimi sonuçları önlem alınmasında dikkatle irdelenmelidir. Sonuç olarak;
Belli bir sağlık problemi veya olumsuz bir kimyasal madde maruziyeti etkisi neden olduğu bilinen söz konusu olduğu tehlikeli durumlarda yapılmalıdır.
Çalışanlar üzerinde yapılacak tetkiklerin oluşturduğu riskin kabul edilebilir düzeyde olduğu, durumlarda yapılmalıdır.
Kimyasal maddelerle çalışılan işyerlerindeki ortam ölçümleri ve sağlık gözetimleri ve etkilenme ve hastalık tespit edecek uygun metotlar kullanılmalıdır.
Sınır değeri bulunan veya aşan kimyasal VOC ölçümü sonuçlarına göre prosedüre uygun sağlık gözetimi yapılması zorunludur.
Kimyasal Madde Maruziyeti Riski ve Sağlık Gözetimi
Süreç şu şekilde olması istenir:
- Mutajen veya kanserojen maddelere maruz kalanların sağlık durumunu takip etmekle sorumlu hekim ve sağlık görevlisi, kimyasal madde maruziyeti koşullarını yani kimyasal VOC ölçümü göz önünde bulundurarak irdelemelidir.
- Çalışanların sağlık durumunun takibi iş hekimliği prensip ve uygulamalarına göre yapılması beklenir.
Sağlık durumunun izlenmesi aşağıdaki konuları içermelidir:
- Çalışanlarla kişisel görüşmeler yapılarak tanıma,
- Sağlık gözetimi yapılan her bir çalışanda, iş hekimliğindeki en son tıbbi bilgilere göre testlerin yapılması
- İmkanlı ise biyolojik testker, erken teşhis ve tedavinin sağlanması,
- Çalışanların mesleki ve sağlık öz geçmişleri yani (anemnez) ile ilgili kayıtların tutulması,
Sağlık gözetimi neticesinde, biyolojik sınır değeri aşılmışsa ve sağlık problemi saptanırsa işçi durumdan haberdar edilir ve gereken eğitim, bilgi ve öneriler verilmesi beklenir.
Bu durumda;
- Yapılan Risk Değerlendirmesi revize edilmelidir,
- Riskin önlenmesi veya yok edilmesine yönelik önlemler alınmalıdır
- Benzer şekilde maruz kalan başka çalışanlar da varsa, sağlık durumları kontrol edilmeli ve bunlar sürekli sağlık gözetimi altında tutulmalıdır.
- Çalışanın yaptığı işten alınarak tehlikeli kimyasal maddeye maruziyet riskinin olmadığı başka bir işte çalıştırılması da dahil olmak üzere, riskin önlenmesi veya azaltılmasına yönelik gerekli önlemlerin alınmasında, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi kişilerin Bakanlık yetkililerinin önerilerine uyulmalıdır;