Madenlerde Ortam Ölçümü

Madenlerde ortam ölçümü parametreleri önem sırasına göre aşağıdaki gibi sıralanmıştır.

1)Havalandırma 2)Tahkimat 3)Nakliyat 4)Gaz 5)Toz 6)Ergonomi 7)Gürültü 8)Titreşim

madenlerde ortam ölçümü ; parametreleri ve takip edilmesi konulardır. 

Havalandırma (Hava Kalitesi) Ölçümleri:

Temiz hava, hava kuyu girişlerinden maden ocağının en alt katlarına doğru iniş yapar, birtakım katmanlardan ve yollardan geçiş yapıp üretim yapılan alanlara (ayaklara) nüfus eder. Yer üstündeki kirli hava ana aspiratörler sayesinde ocaktan dışarı yollanır. Havalandırma ile ocaklara taze hava verilip kirli ve boğucu gazlar ocak dışına bırakılırken, kömürün oksidasyonu sonucunda kimyasal  gazlar ve ortamdaki sıcaklıkta ortamdan atılır.

Gerekli oksijenin sağlanması (solunum ve emniyet lambası)

Tehlikeli gazların kabul edilebilir oranlarda dengede tutulması ve ocaktan dışarı atılması,

Tozun belirli bir düzeyinin altında optimum seviyede tutulması,

Derin ocaklarda sıcaklığın azaltılması

Ocak havasının nem oranın düşürülmesi

Açık alevli lambalar ve motorlar için oksijen ihtiyacının karşılanması

Maden ocağı havası (kimyasal  / gaz) oranları:

% 78,09 azot

% 20,95 oksijen

% 0,03 karbon dioksit

% 0,93 argon, neon, kripton, xenon, helyum, hidrojen ve ozondur.

Maden ocaklarında Tahkimat:

Tahkimat denilen tabir, kazıdan sonra uygulanan ve iş ortamının güvenliğini sağlayan en kritik işlem diyebiliriz. Kaza istatistiklerinde en yüksek yüzdeyi göçükler birinci sırada alırken, ikinci sırada tavandan ya da yan duvardan taş düşmesi ile alakalı diğer kaza türleri oluşturmaktadır.

Maden ocaklarında Nakliyat:

Yeraltı madenlerinde; çalışanlarda yerüstünden yeraltına, yeraltından yerüstüne sürekli nakledilir. Kazı yapılan cevher yatay veya düşey oluşan komplike taşıma sistemiyle yeryüzüne taşınırken, malzeme ise zıt yönde çalışılan ocaklara (yeraltı – yerüstü) taşınır.

Madenlerde Toz:

Madenlerde tozun başlıca etkileri göz önüne alınırsa, çalışma ortamlarındaki görüş mesafesini azaltır, gözü tahriş eder, yeraltında çalışanları zihinsel ve psikolojik olarak olumsuz etkiler ve çalışma performansını düşürür. Mekanik anlamda ise alet ve teçhizata makinelere de ciddi zarar verir. Bazı tozlar hava ile karıştığında patlayıcı etkide bulunduğu gibi, bazıları da zehirli ve hatta radyoaktiftir etkide bulunabilir. Çeşitli türden tozlar yeterli miktarda ve belirli sürelerde solunduğunda ciğer hastalıklarına sebep olmaktadır.

Kömür Tozu: Bir toz tanesini ele alırsak boyutu 0.3 mm den küçük toz olarak belirtebiliriz. Eğer tane büyüklüğü 0.075 mm nin altında ise ince toz olarak tanımlanır. Kömür tozu patlayıcı olması sebebiyle hayati önem taşımaktadır. Kömür tozu ne ile ölçülür? Madenlerde toz ölçümü nasıl ölçülür? Yer altı ve yer üstü maden çalışmalarında toz ölçümü cihazı olarak tindolametre kullanılır.

Taş Tozu: İnsan tarafından solunan, vücuttan dışarıya atılamayan ve genellikle 5 mikrondan küçük tozlar, akciğer alveollerine ulaşır ve akciğer fibrozu oluşmasına neden olur. Akciğerlere ulaşan tozun bir kısmı çözünür ve vücutta kana karışır. İnsan sağlığına ciddi anlamda zarar verir.

Tozun cinsine göre hastalıkların sınıflandırılması:

Demir tozlarından sideroz,

Alüminyum tozlarından alimünoz,

Silis tozlarından silikoz,

Pamuk tozundan pisiloz,

Maden ocaklarında isg tedbirleri için ayrıntılı bilgi için inceleyebilirsiniz.