Risk Değerlendirmesi, işyeri ortamında çalışanlara neyin ne ölçüde ne seviyede hasar verebileceğine yönelik olarak yapılan detaylı bir çalışmadır ki bu sayede zararı engelleyebilmek için yeterli önlem alıp almadığınızı ölçebilirsiniz.
Risk Değerlendirmesi önemli basamaklar:
–Tehlikelerin tanımlanması ve tespit edilmesi,
–Hangi çalışanların ne ölçüde ve nasıl zarar göreceği tespit edilmesi,
– Belirlenen risklerin ve tehlikelerin analizi,
– Kontrol, tespit ve önlemlerin karar verilmesi ve uygulanması,
– Risk Değerlendirmesinin gözden geçirilmesi ve revize edilmesi.
İş Kanunu kapsamındaki yasal düzenlemelerin birçoğunda ülkemizde sağlık gözetimi olgusu üzerine yoğunlaşmıştır.
Detaylı bir şekilde sağlık gözetiminden atıfta bulunan yönetmeliklerin birçoğu sağlık gözetiminin işyerinde yapılacak Risk Değerlendirmesi çerçevesinde çalışma yapılacağı belirtilmektedir. İşyerlerinde tehlike kaynakları planlan sağlık gözetimi tehlike kaynağına ve türüne uygun olmalıdır. Bundan dolayı ilk basamak işyeri ortamında tehlikeleri belirlemeli, kimlerin, hangi ölçüde hasar göreceği saptanmalı, risklerin analizi metotları uygulanmalı, bunun neticesine göre alınacak kontrol önlemlerine işverenle birlikte karar verilerek, önlemler uygulamaya konulup Risk Değerlendirmesini gözden geçirilmeli ve gerekli hallerde revize etmelidir. İşyeri hekimi ve İş Güvenliği uzmanı bu vazifelerini yerine getirmek için işyerini ve yapılan işe hakim olmalıdır.
Risk Değerlendirmesi ve Çalışma Ortamı Durum Saptaması
İşyerinde temel görevi koruyucu hekimlik olan işyeri hekimi çalışanın sağlığını fiziksel ve ruhsal bütünlük halini koruyabilmek ve gözetebilmek adına, işyeri durum saptaması yapmalı ve işletme koşulları, işyeri içerisinde çalışma ilişkileri hakkında bilgi sahibi olması beklenir. İşyeri Risk Değerlendirmesi sonuçlarına ulaşabilmelidir.
İşyeri hekimi üretim içerisinde işyeri ortamını etkileyebilen ergonomik, psikososyal, fiziksel, kimyasal ve biyolojik tehlike kaynaklarını saptayabilmelidir. İş akış şeması ve organizasyon üzerinde riskli ve tehlikeli durum yaratan noktaları belirlemeli ve risk faktörlerini irdelemelidir. Bu risklere maruz kalan çalışanların kimler olduğunu bilmeli ve gerekli tespit ve öneriler yapılmalıdır.
İşyeri içinde çalışanların isim, görev, sorumluluk ve yaşlarının olduğu listeye gerekli ekstra bilgiler not alınmalıdır. İşyeri hekimi makine, bölüm ve işleri iş akış şeması dahilinde konumlandırarak belirtmelidir. Ağır işte çalışanlar, gece çalışanlar, vardiyalı çalışanlar veya çalışma süresi uzun olan riskli çalışma türleri saptanmalıdır. Riskli çalışma şartları olan işyeri ortamı iş güvenliği uzmanı ve hekimce gerekli ölçüm ve kontroller yaptırılmalıdır. İş Hijyeni Laboratuvarınca, yönetmelikteki adıyla İş Hijyeni Ölçümleri, ortam ölçümleri ve maruziyet ölçümleri yetkili akredite laboratuvarlarca yaptırılmalıdır.
İşyeri hekimi çalışanlar arasındaki iletişim ve kişilerarası iletişime de dikkat eder. Kişisel ilişkiler formen – posta başı, işyeri amirleriyle, sağlık çalışanlarıyla, işyeri yakınındaki başka işyeri çalışanlarıyla, toplu iş ilişkileri, sendikal haklar, alınan önlemlere yaklaşım, planlama ve uygulaması, işyerinde güvenlik kültürü, kişilerin ve sendikanın iş sağlığına yaklaşımı ile ilgili gözlemlerde bulunmalıdır.
Risk Değerlendirmesi yapılana kadar iş yeri hekimi beklememeli, yönetmelikte belirtilen görevlerini olabildiğince yerine getirme gayreti içinde olması beklenir. Unutulmamalıdır ki ideal risk analizi için sağlık gözetiminin olmazsa olmazı ortam ölçümleri ve maruziyet ölçümleri ilk hareket noktasıdır.
İşyeri hekimi yapılan işi de hakim olmak durumundadır. İşyeri hekimi firma ziyaretlerinde çalışanlarla yaptıkları iş konusunda görüşerek bilgi ve deneyimini artırmalı ve hem de iyi bir gözlemci olmalıdır. Örnek vermek gerekirse bir kaynak işçisinin karşılaşabileceği risk ve muhtemel sağlık sorunları konusunda bilgi sahibi olmalıdır. Aynı kaynak işçisinin farklı günlerde farklı işler yapabileceği, farklı kaynak teknikleri kullanabileceği, farklı tehlike kaynaklarından etkilenebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. İşyeri hekimi, işin nasıl yapıldığını görmeli, iş sırasında hangi araç, gereç ve donanımları kullandıklarını bilmeli hatta da bilimsel, ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler hakkında bilgi sahibi olmalıdır.