Günlük yaşantımızda birçok kimyasal madde ile iç içe yaşamaktayız. Bu maddeler katı, sıvı ve gaz halinde bulunmaktadırlar. Bu kimyasalların çevreye ve kişilere oldukça ciddi etkileri olmaktadır. Sağlık açısından en çok problem yaratan kimyasallar, sanayi de ve başka yerlerde yanlış ve dikkatsiz kullanım sonrasında görünmektedir.
Risk Değerlendirmesi Nedir?
İş yerinde oluşabilecek kazaların, yaralanmaların önüne geçebilmek için uygulanması gereken temel önlemlere risk değerlendirmesi denilmektedir. İşçilerin ve çalışanların kimyasal risklerden korumak için risk değerlendirmesi yapılması gerekmektedir. Risk değerlendirmeleri kullanılacak olan kimyasallara göre sınıflandırılmaktadır.
Risk Değerlendirmelerinde Hangi Hususlar Dikkate Alınmaktadır?
İş yerlerindeki tehlike oluşturacak unsurlar:
- İşyeri ortam faktörleri (iş hijyeni ölçümleri, ortam ölçümü ve maruziyet ölçümü
- Maruziyet ve risk derecesi
- Uygun kontrol ölçüm ve analizleri
- Sağlık gözetimi ve eğitim
- Bilgilendirme
Risk Değerlendirmesi Genel Önleme Yöntemleri
- Maruziyet süresini en aza indirmek
- Uygun is ekipmanları sağlamak ve bakım yaptırmak
- Çalışan sayısını en aza indirmek
- Uygun hijyen önlemleri
- Ortamdaki kimyasal madde miktarını azaltmak
- İş organizasyonun sağlanması
- Uygun çalışma prosedürleri
Risk Değerlendirmesi Uygulama Yöntemleri
- Çalışanların, işyerinde girilmemesi gereken bölgelere girmelerini engellemek.
- Tehlikeli kimyasal madde ile çalışılan bölümleri diğerler bölümlerden ayırmak.
- Yeterli havalandırma sağlamak (Havalandırma Tesisatı Periyodik Kontrolü)
- Teknik proses değişikliği yapmak.
- Yeme ve içme alanları belirlemek.
- İşyeri ortamında kimyasal maddenin kontrolünün sağlanması
- İşe uygun ekipmanlar kullanılmasını sağlamak
- İş ekipmanı bakım protokolleri hazırlamak ve uygulamak. (Bknz. Periyodik Kontrol)
- Çalışanların kimyasal madde maruziyeti azaltmak ve işçileri bu konuda bilinçlendirip, organize çalışmalarını sağlamak.
- Yapılması planlanan işi adım adım anlatarak, çalışacak işçilere, güvenlik gereklilikleriyle ilgili eğitimlerin verilmesini sağlamak.
- İş aşamalarını anlatmak ve güvenlik gerekliliklerini belirtmek, çalışanlara iş prosedürleri ile ilgili eğitim vermek.
Kimyasal Risklere Karşı Özel Koruma Yöntemleri
- Kimyasal maddenin değiştirilmesi
- Otomasyon sistemi kullanmak
- Kimyasal maddeleri yerel olarak ortamdan uzaklaştırmak
- Seyreltme yöntemi ile genel havalandırma
- Kimyasal madde patlamalarını önleme ve korunma
- Kapalı sistem proses çevreleme sistemi
- Tehlikeli kimyasal maddelerin güvenli depolanması
- Yangın önleme ve yangından korunma
- Tehlikeli kimyasal maddelerin güvenli kullanımı
- İş yerlerinde tehlikeli çalışma gerektiren bölümlerin ayrılması
- Güvenlik duşu ve göz duşu
- Güvenli iş ekipmanları kullanımı
- Kişisel koruyucu donanımları kullanımı