Tehlikeli atıklar, zehirli korozif, oksitleyici, kendi kendine yanmaya müsait, hava ve su bileşiminde kimyasal reaksiyon gazı bırakabilen, toksik, parlayıcı, patlayıcı, ‘Çevre ve Orman Bakanlığı’ tarafından zararlı atık kabul edilmiş maddelerdir.
Bir atığın tehlike yaratıp yaratmadığına karar vermede ;
- Atığın fiziksel durumu
- Atık içindeki bileşenlerin kimyasal reaktif durumları
- Atığın bileşimi
- Atığın bileşiminin genel miktarı
- Atığın çevredeki etkileri ve kalıcılığı, şeklinde ifade edebiliriz.
Tehlikeli atıklar, kendi doğası ve yapısı gereği , kimyasal bazı maddeler üzerinde, yanıcı, patlayıcı duruma geçebilen, patojenlerin gelişmesine katkı sağlayan atıklardır. Bu maddeler kansorejen etkiye neden olan, canlılar üzerinde mutasyon geçirilmesine sebebiyet verebilen atıklardır. Bazı tehlikeli maddeler (ağır metaller) kimsayal radyoaktif maddeler bulundurabilirler. Bu tip malzemelerin ayrı bir arıtma ortamında, diğer kimyasal maddelerden ayrı olarak ayrıştırmalıdırlar.
Tehlikeli Atıklar
- Düzgün depolama
- Uygun taşıma,
- Uygun arıtma,
- Düzgün bir biçimde, etkisiz hale getirilmelidir.
Tehlikeli Atık Kaynakları
Tehlikeli atıkları 3 biçimde inceleyebiliriz :
1-) Üretim Endüstrisinden Kaynaklanan Tehlikeli Atıklar
Deri ürünleri, matbaalar, plastikler, madenler, tekstil fabrikaları, lastik ürünler, nükleer enerji santrallari, cam sanayii gibi endüstrileri örnek verebiliriz.
2-) Üretim Yapmayan Tesislerden Kaynaklanan Tehlikeli Atıklar
Eğitim ve araştırma merkezleri, hastaneler, servis istasyonları, çöplüklerden kaynaklanan sızıntılı pis sular, yüksek derecede yanan kimyasal gazları da bu sınıfta değerlenmekteyiz.
3-) Endüstriyel Atıklar
Tarın alanlarında kullanılan pestisitler, bakır ile ilgili işlem yapan elektronik fabrikalar, fosfatlı gübre üretimindeki atıklar, solventler, piller, evsel tehlikeli atıklar, ilaç atıkları gibi malzemelerden oluşmaktadır.
Tehlikeli Atıkların Sınıflandırılması
Bu sınıflandırmada tehlikeli atıkların tehlike derecesine göre sınıflandırma yapılmaktadır.
Tehlikeli atıklar kaynak durumlarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır :
- Tıbbi atıklar
- Endüstriyel atıklar
- İnşaat ve enkaz atıkları
- Arıtma çamuru
- Evsel atıklar
- Ambalaj atıkları
Tehlikeli ve zararlı maddeler fiziksel durumlarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır :
- Düşük sıcaklıklarda alevlenme özelliğine sahip olan,
- Katı, sıvı ve gaz formda olan,
- İnsanlar ve diğer formlar için kanserojen, toksik olan
- Düşük dozlarda olsa bile hayvanlar ve insanlar için öldürücü olan
- Korozif, Patlayıcı ve reaktif maddeler içeren maddelerdir.
Tehlikeli atık planlarını hazırlayan birimler:
- Belediyeler (evsel tehlikeli atıklar için)
- Tehlikeli atık üreten tesisler il Çevre ve Orman Müdürlükleri hazırlar.