Tozlu Ortamlarda Sağlık Gözetimi işe girişte ve yapılan ortam ölçümü ve buna bağlı olarak yapılan Risk Değerlendirmesine göre sıklığı belirlenen aralıklarla standart (en az 35 x 35 cm) PA akciğer grafisi ve Solunum Fonksiyon Testi ile ortam ölçümleri yapılarak işçi ve işyeri ortamı sağlık gözetiminde yakın takibe alınmalıdır.
Ülkemizdeki yasal düzenlemelere göre tozlu ortamlarda çalışanların;
Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinde yılda bir,
İşçi Sağlığı İş Güvenliği Tüzüğünde altı ayda bir olmak üzere,
PA akciğer grafisinin çekilmesi, Tozla Mücadele Yönetmeliğinde 2 yılda bir gerektiği yazmaktadır. (Bknz)
Tozlu ortam şartlarında çalışanların gereksiz yere radyasyon almaması için Risk Değerlendirmesine göre iki yılı geçmeyerek, yılda bir kez PA akciğer grafilerinin çekilmesi uygundur.
PA akciğer grafisinin değerlendirilmesi İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü ile Maden ve Taşocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Tozla Mücadeleyle İlgili Yönetmelik hükümlerine göre belirlenmektedir.
Çalışanların PA Akciğer grafilerinin pnömokonyoz bakımından değerlendirilmesi işlemi Mevzuat kapsamına giren işyerlerinde sertifikalı okuyucu tarafından yapılır ve sonuçlar, başka bir okuyucuya gönderilir.
A (sertifikalı hekimler) ve B (sertifikalı göğüs hastalıkları uzman hekimi veya sertifikalı radyoloji uzman hekimi) değerlendirmeler sonucunda okuyucu hekimler arasında bir çelişki olması durumunda sonuçları her iki okuyucu tarafından birlikte değerlendirilerek uygunluk sağlanır. Çalışanların PA Akciğer grafilerinin pnömokonyoz bakımından A ve B okuyucu nihai değerlendirme sonucu aşağıdaki çizelgeye göre sınıflandırılır:
| ILO Uluslararası Pnömokonyoz Sınıflama Sistemi | |||
| 0. Kategori : | 0/- | 0/0 | 0/1 |
| I. Kategori : | 1/0 | 1/1 | ½* |
| II. Kategori : | 2/1 | 2/2 | 2/3 |
| III. Kategori : | 3/2 | 3/3 | 3/+ |
| *Büyük opasiteye doğru gelişme varsa (ax,A,B,C) II.Kategori ve üzeri gibi işlem görür. | |||
ILO Uluslararası Pnömokonyoz Değerlendirme Kategorisi Çizelgesinde 0. Kategoriye girenler çalıştırılır, 1. kategoriye giren çalışanlar, çalışma ortamının toz yoğunluğu 2 mg/m³ altında olan işyerlerinde çalıştırılır. Bu çalışanların en az yılda bir kez meslek hastalıkları tıbbi tanısı koymakla yetkili sağlık kuruluşlarına kontrole gönderilmeleri zorunludur. II. kategoriye giren çalışanlar tozsuz işlerde çalıştırılır.
Pnömokonyoz İzleme Birimine Gönderilecek Bilgi Ve Belgeler
Maden Ve Taşocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Tozla Mücadeleyle İlgili Yönetmeliğin;
1) Pnömokonyoz olgularının belirlenmesi başlıklı 28. maddede bahsi geçen pnömokonyoz olgusu ya da şüphesi şeklinde kabul edilen çalışanların yetkili hastanelerde [sigortalıların meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranları tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkili (Sağlık Bakanlığı meslek hastalıkları hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri ve Devlet üniversitesi)] düzenlenen raporlarının bir örneği,
2) Pnömokonyoz olgularının belirlenmesi başlıklı 28. maddesinde belirtilen Pnömokonyoz Değerlendirme İşçi Gözlem Formu işçiler için doldurulacaktır.
3) Göğüs filmlerinin değerlendirilmesi başlıklı 27. maddesinde belirtilen A ve B okuyucularının nihai değerlendirme sonuçları (sonuçlar normal olsa bile),
4) Geçici Madde 2 de belirtilen İşveren Bildiri Formu,
Asbestle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik (özellikle 20, 19 ve 21. Maddeleri) kapsamında yapılacak çalışmalar. Bir sonraki sayfada ILO 2000 pnömokonyoz Radyografileri Uluslararası Sınıflandırma İçin Okuma Raporu’nun bir örneği ve açıklamaları verilmiştir.
5) Toz ölçüm sonuçlarının saklanması” başlıklı 18’inci maddesinde belirtilen toz ölçüm sonuçlarının bir örneği.