Elektromanyetik Alan Ölçümü

Elektromanyetik Alan Nedir?

Elektromanyetik alan, elektrik ve manyetik alanların çevremizdeki herhangi bir cisme etki eden fiziksel birer nesne olarak yayılmasıdır. Bu alanlar, vücudumuzla sürekli etkileşim halindedir ve doğal olarak gezegenimizde değişken bir elektromanyetik ortam bulunmaktadır. Yerküremizin merkezinde bulunan ferro manyetik çekirdek, statik bir jeo manyetik alan yaymaktadır ve biz insanlar, bu doğal elektromanyetik kaynakların yanı sıra, elektrikli ev aletlerinin yarattığı elektromanyetik radyasyonla da sürekli etkileşim içerisindeyiz.

Elektromanyetik Maruziyete Neden Olan Aletler ve Cihazlar

Elektromanyetik alanlar, elektrik yükleri ve iyonlar üzerinde etki yaratarak canlıların vücutlarındaki biyokimyasal olayları ve iyonize etkileşimleri etkileyebilir. Bu etki, cep telefonları, baz istasyonları, elektrik iletim hatları ve kablosuz iletişim araçları gibi birçok teknik cihaz ve ekipmandan kaynaklanabilir.

Elektromanyetik Alanların Ölçümü

Elektromanyetik radyasyon, elektrik ve manyetik alanların birleşiminden oluşur ve bu iki bileşen ayrı ayrı ölçülür. Ölçüm birimleri arasında V/m, A/m, Tesla ve Gauss bulunur. Baz istasyonları gibi kaynaklardan yayılan elektromanyetik alanlar, özel prob antenler ve spektrum analizörleri kullanılarak ölçülür. Bu ölçümler, elektromanyetik kirlilik seviyelerini belirlemek ve sağlık üzerindeki etkilerini anlamak için önemlidir.

Elektromanyetik ölçümlerin deney adı “İnsanların Elektrik, Manyetik ve Elektromanyetik Alanlara (1 MHz – 9,4 GHz) Maruz Kalmasının
Ölçülmesi”dir. Elektromanyetik alan ölçümleri TS EN 50413 standardına göre yapılır.

Elektromanyetik Alan Maruziyetinin Sağlık Üzerindeki Etkileri

Elektromanyetik alanlara maruz kalmanın olası sağlık etkileri arasında kan beyin bariyeri sızıntısı, nöron ölümü, kalsiyum akışındaki değişiklikler, kalp ritim bozuklukları, beyin tümörleri, sperm hücrelerinin zarar görmesi ve ölümü, genetik etkiler ve çeşitli nörolojik bozukluklar bulunmaktadır. Bu sağlık etkileri, elektromanyetik alanlara uzun süreli maruz kalmanın potansiyel sonuçları olarak kabul edilmekte ve bu konuda çeşitli bilimsel araştırmalar yapılmaktadır.

Elektromanyetik Ölçüm Standartları

Türkiye’deki elektromanyetik ölçüm standartları TS EN ISO 50413’e göre belirlenmektedir. Elektromanyetik ölçüm değerleri yüksek olduğunda, farklı frekanslar için selektif ölçümler yapmak üzere spektrum analizörleri kullanılır. Geniş bant izotropik elektromanyetik alan ölçerler, bu ölçümlerde yaygın olarak kullanılan araçlardır. Ölçümler, kısa süreli (örneğin 6 dakika) yanı sıra günlük ve haftalık periyotlarda yapılır, böylece elektromanyetik alan seviyelerinin zaman içindeki değişimleri izlenebilir.

Elektromanyetik alan ölçümü, çağımızın teknolojik ilerlemeleri ve artan elektronik cihaz kullanımıyla daha da önem kazanmaktadır. Bu ölçümler, insan sağlığını ve çevreyi korumak adına elektromanyetik radyasyonun potansiyel etkilerini anlamak ve kontrol etmek için hayati öneme sahiptir. Dolayısıyla, elektromanyetik alan ölçümleri ve bu konudaki bilimsel araştırmalar, hem halk sağlığı hem de çevre koruma açısından büyük bir önem taşımaktadır.

Elektromanyetik Alan Ölçümü Zorunlu mu?

Evet, çalışma ortamı gözetiminin yapılması gerektiğinden; hem elektromanyetik ölçümü yapılmalıdır hem de çalışanların maruziyetini belirleyecek dozimetrik (kişisel) ölçümler yapılmalıdır. Ayrıca elektromanyetik ölçümü, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 10’uncu Maddesi uyarınca yasal olarak zorunludur.

İşyerlerinde Elektromanyetik Alan Ölçümünü Yaptırmamanın Cezası Nedir?

2024 yılı itibariyle işyerinde elektromanyetik ölçümü yapmayan işverenlere, çalışan sayısı ve tehlike düzeyine bağlı olarak değişen idari para cezaları uygulanmaktadır.

1-10 çalışanı olan az tehlikeli işyerleri için 18.452 TL, tehlikeli işyerleri için 23.065 TL, çok tehlikeli işyerleri için 27.678 TL ceza verilmektedir.

10-49 çalışanı olan işyerleri için ise; az tehlikeli sınıf 18.452 TL, tehlikeli sınıf 27.678 TL, çok tehlikeli sınıf 36.904 TL ceza ödemektedirler.

50 ve üzeri çalışanı olan işyerleri için cezalar; az tehlikeli sınıf için 27.678 TL, tehlikeli sınıf için 36.904 TL, çok tehlikeli sınıf için 55.356 TL‘dir.