Tesisatların Periyodik Kontrolü Nasıl Yapılır?
Tesisatların güvenli ve ekonomik olarak çalışması için periyodik kontrollerinin ve korucu bakımların yapılması gereklidir. Tesisatların en önemli elemanları günlük gözden geçirilmeli ve normal olmayan bir durum gözlenmesi halinde, gerekli tedbirler alınmalıdır.
Planlı ve koruma amaçlı yapılan kontrol, tesisat elemanlarında oluşabilecek tehlikeli durumların zamanında tespit edilmesini sağlamak, güvenliği tehlikeye düşürecek ve büyük ekonomik kayıplara sebep olabilecek önlemekte ve tesisin verimini arttırmaktadır.
Tesisat Periyodik Kontrol Yönetmeliği
Tesisatların periyodik muayene ve kontrolleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince oluşturulan 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında yapılmaktadır.
İlgili yönetmeliğin tamamını incelemek için tıklayın
Tesisatların Periyodik Kontrol Süresi Nedir? Ne Sıklıkla Yapılır?
Tesisat periyodik kontrol / muayene süresi, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde standart veya azami bir süre belirtilmemişse imalatçının öngördüğü periyotla yapılır; bu da yoksa azami süre 1 yıldır.
Periyodik kontrol sıklığı, yönetmelikte yer alan tablolarda veya standartlar ile belirlenmemişse, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar imalatçı tarafından da belirlenmemiş ise ekipmanın bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı, yaşı, bakım faaliyetleri, sıklığı, atmosferik koşullar, kaza geçirmesi, önceki periyodik kontrol sonuçları ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak ve yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre periyodik kontrol, test ve muayenelerin sıklığı artırılabilir.
Özetle, tesisatların periyodik kontrolleri en az 12 ayda bir yapılmalıdır.
Tesisatların Periyodik Kontrolleri Kim Tarafından Yapılır?
TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 belgeli bir A Tipi Muayene Kuruluşu olan Prosafety; tesisatların periyodik kontrollerini bakanlıktan yetkili ve uzman mühendis kadrosuyla yapmaktadır.
Tesisatların periyodik kontrolleri, yetkili olan makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.
Tesisatların Periyodik Kontrolünü Kimler Yapmaya Yetkilidir?
4 Nisan 2017 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi’nin 30047’nci sayısında “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği, Bakanlık tarafından yetkilendirilen eğitim kurumlarından eğitimlerini almış kişiler ve hizmet yeterlilik belgesi almış veya akredite olmuş periyodik kontrol yapan firmalar yetkilidir.
17 Haziran 2021 tarihinden itibaren, yalnızca kalıcı Ekipnet numarasına sahip olan personeller tarafından periyodik kontrol ve muayene işlemi yapılabilmektedir.
Tesisat Periyodik Kontrol Formu ve Raporu Nedir?
Tesisat periyodik kontrol formu, yönetmelikte belirtilen ulusal ve uluslararası imalat, test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir ön kayıt belgesidir.
Standardın istediği tüm fiziksel, mekanik ve görsel testler ile deneyleri de yapılarak forma işlenir. Oluşturulan tesisat periyodik kontrol raporu, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.
İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının sakıncalı olduğu belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar UYGUNDUR ibaresinin de yer aldığı ikinci bir rapor düzenlenir.
Tesisatların Periyodik Kontrolü/Muayenesini Yaptırmak Zorunlu mu?
Tesisat ekipmanlarının operatör hataları veya kusurlu kullanılması neticesinde işletmede maddi ve manevi kayıplar oluşmaktadır. Bu yüzden; tesisatların periyodik kontrollerinin yapılması hem güvenli çalışma koşularının gereği, hem de yasal mevzuatlar gereğince zorunludur.
6331 Sayılı İSG Kanunu çerçevesinde, İş Ekipmanlarının kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında, işletmede bulunan ekipmanlar ve tesisatlar ile ilgili olarak gerekli kontrollerin yaptırılmadığının tespit edilmesi halinde;
Tesisatların Periyodik Kontrolünü Yaptırmamanın Cezası Nedir?
İlgili kanunun 10. Maddesi gereğince “10/4: Risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmamak” fiili nedeniyle; tesisatların periyodik kontrolünü yaptırmamanın cezası, çalışan sayısına göre en az 3.836 TL ve en çok 11.508 TL olarak uygulanmaktadır.
5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17’nci maddesinin yedinci fıkrasındaki “İdari para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl 4.1.1961 Tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298’nci maddesi hükümlerince tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.
Tesisat Periyodik Kontrolü Yaptırma Sorumluluğu Kime Aittir?
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre tesisatların periyodik kontrolünü yaptırma sorumluluğu İşverene aittir.
İlgili yönetmelikte “İşyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için işveren gerekli tüm tedbirleri alır” maddesi bulunmaktadır.
Ayrıca iş güvenliği uzmanları, işverenlere öneri ve tavsiyeleri vermekle yükümlüdür.
Tesisatların Bakımı Kimler Tarafından Hangi Sıklıkla Yapılabilir?
Tesisat ekipmanlarının periyodik bakımları (günlük, haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve benzeri), ilgili standartlarda belirlenen veya imalatçının belirlediği şekilde, imalatçı tarafından yetkilendirilmiş servislerce veya işyeri tarafından görevlendirilmiş kişilerce yapılır.
Periyodik kontrol/muayene ve periyodik bakım farklı hizmetlerdir. A tipi periyodik muayene kuruluşlarından, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkesiyle çelişmesi sebebiyle bakım hizmeti alınamaz ve teklif edilemez. Muayene kuruluşu yalnızca tesisat test, muayene ve kontrollerini yapmak ve bunları raporlamakla yükümlüdür. İş ekipmanlarının, her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrollere tabi tutulmaları sağlanır.
Tesisat Çeşitleri Nelerdir?
- Elektrik Tesisatı
- Topraklama Tesisatı
- Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri
- Yangın Söndürme Sistemleri
- Yağmurlama Sistemleri
- Gazlı Söndürme Sistemleri
- Mutfak Davlumbaz Söndürme Sistemleri
- Yangın Su Deposu
- Yangın Pompa Dairesi ve Yangın Pompaları Performans Testleri
- Yangın Dolabı
- Portatif Yangın Söndürücüleri ve Yangın Söndürme Cihazları
- Havalandırma Tesisatı
- Yıldırımdan Korunma Tesisatı
- Hava Sonlandırma Çubuğu
- Paratoner
- Akümülatör ve Transformatör
- Jeneratör Tesisatı
- Katodik Koruma Tesisatı
- Sabit Boru Tesisatı
- Sprinkler Sistemi
- Hidrant Sistemi
- Kaçış Yolu Basınçlandırma Sistemleri
- Duman Tahliye Sistemleri
- Yangın Su Deposu