Günümüz iş dünyasında, özellikle kimyasal maddelerle çalışılan alanlarda, çalışan sağlığının korunması büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, işyerlerinde sıklıkla karşılaşılan “Ortam Kimyasalları” kavramı ön plana çıkmaktadır. Ortam kimyasalları, tehlikeli gazların genel adı olup, çalışanların sağlık durumları üzerinde ciddi etkiler bırakabilir. Bu gazların başlıcaları arasında Uçucu Organik Bileşikler (VOC) yer almakta, bunlar hava kirliliğine ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilmektedir.

Bu bağlamda, işyerlerinde kimyasal madde maruziyeti ve sağlık gözetimi, çalışanların güvenliği için elzemdir. İş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleri, maruz kalınan kimyasalların sağlık risklerini iyi anlamalı ve bu riskleri minimize edecek önlemleri almalıdır. Sağlık gözetimi, çalışanların maruziyet öncesinde ve sonrasında düzenli olarak yapılmalı, potansiyel sağlık sorunlarına karşı proaktif bir yaklaşım sergilenmelidir. Bu süreçte, çalışanların sağlık durumları düzenli olarak izlenmeli ve kaydedilmelidir.

Önleyici sağlık önlemleri kapsamında, işyerlerinde gerekli hijyen ve güvenlik düzenlemeleri yapılmalıdır. Özellikle mutajen veya kanserojen maddelerle temas halinde olan çalışanlar, benzer maruziyetler yaşayan diğer çalışanlar için bir sağlık gözetimi referansı oluşturmalıdır. Bu durum, hem bireysel hem de toplu sağlık gözetimi açısından önemlidir.

Kimyasal madde maruziyetinin ölçümü ve değerlendirilmesi de bu sürecin önemli bir parçasıdır. İşletmeler, ortam VOC ve kişisel VOC maruziyetini ölçmeli ve bu ölçümlere dayanarak kapsamlı bir risk değerlendirmesi yapmalıdır. Elde edilen sonuçlar, çalışanların sağlığını korumak için alınması gereken önlemleri belirlemekte kilit rol oynar.

Son olarak, işverenlerin, çalışanlarının sağlık kayıtlarını tutmaları ve her birey için özel koruyucu önlemleri belirlemeleri gerekmektedir. Bu süreç, çalışanların sağlık durumlarının sürekli izlenmesini ve gerekli durumlarda hızlı müdahale edilmesini sağlar. Ayrıca, çalışanlara, maruziyetlerin sona ermesinden sonra da devam eden sağlık gözetimi hakkında bilgi ve eğitim verilmelidir. Bu, potansiyel sağlık sorunlarının erken teşhisinde ve tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır.

İş hijyeni ve sağlık gözetimi sonuçlarının sürekli olarak değerlendirilmesi, işveren ve çalışanlar tarafından talep edilebilir. Her çalışanın, kendi sağlık gözetimi sonuçlarına erişim hakkı bulunur ve bu, şeffaflık ve güvenin sağlanmasında kritik öneme sahiptir. Özellikle kanserojen maddelerle ilgili yönetmelikler uyarınca, bu kayıtların en az kırk yıl süreyle saklanması gerekmektedir. İşyerinin kapanması durumunda ise, işveren bu kayıtları ilgili bakanlığa teslim etmekle yükümlüdür.

Risk değerlendirmesi ve sağlık gözetimi, kimyasal maddelerle çalışan işyerlerinde zorunludur ve bu süreçler, çalışanların sağlığını koruma açısından hayati önem taşır. Sonuç olarak, işyerlerinde kimyasal madde maruziyetinin ciddiye alınması ve bu maruziyetin sağlık üzerindeki etkilerinin proaktif bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir. Bu, sadece bireysel sağlık için değil, aynı zamanda işletmelerin sürdürülebilirliği ve çalışanlarının uzun vadeli sağlığı için de elzemdir.

Kimyasal (VOC) Ölçümü Yenilenme ve Geçerlilik Süreleri

Kimyasal (voc) ölçümü bir risk değerlendirmesi gerçekleştirilirken ve yenilenirken tekrarlanmalıdır. İşyeri ortamının veya işin gereği olarak çalışanın kişisel maruziyetinde değişiklik olduğu saptandığında yenilenmelidir. İşyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının gerekli görmesi halinde kimyasal (voc) ölçümleri tekrar yenilenebilir. Ayrıca işyerinde gerçekleşen dış denetimlerde talep edilmesi halinde ölçümler tekrarlanır.

Kimyasal (VOC) Ölçümü Kaç Yılda Bir Yapılır?

Kimyasal (voc) ölçümü, işyerlerinde herhangi bir değişiklik olmaması koşuluyla az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 6 yılda bir, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 4 yılda bir, çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 2 yılda bir yapılır.

Ancak işyerlerinde oluşabilecek işyeri ortamı ve/veya kişisel maruziyetinde bir değişiklik oluştuğu durumlarda yapılacak risk değerlendirmesine göre ilgili süreler beklenmeden değişikliğin oluştuğu işyeri bölümlerinde veya tamamında ölçümler tekrarlanır.

Kimyasal (VOC) Ölçümü Zorunlu mu?

Evet, çalışma ortamı gözetiminin yapılması gerektiğinden; hem kimyasal (voc) ölçümü yapılmalıdır hem de çalışanların maruziyetini belirleyecek dozimetrik (kişisel) ölçümler yapılmalıdır. Ayrıca kimyasal (voc) ölçümü, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 10’uncu Maddesi uyarınca yasal olarak zorunludur.

İşyerlerinde Kimyasal (VOC) Ölçümünü Yaptırmamanın Cezası Nedir?

2024 yılı itibariyle işyerinde kimyasal (voc) ölçümü yapmayan işverenlere, çalışan sayısı ve tehlike düzeyine bağlı olarak değişen idari para cezaları uygulanmaktadır.

1-10 çalışanı olan az tehlikeli işyerleri için 18.452 TL, tehlikeli işyerleri için 23.065 TL, çok tehlikeli işyerleri için 27.678 TL ceza verilmektedir.

10-49 çalışanı olan işyerleri için ise; az tehlikeli sınıf 18.452 TL, tehlikeli sınıf 27.678 TL, çok tehlikeli sınıf 36.904 TL ceza ödemektedirler.

50 ve üzeri çalışanı olan işyerleri için cezalar; az tehlikeli sınıf için 27.678 TL, tehlikeli sınıf için 36.904 TL, çok tehlikeli sınıf için 55.356 TL‘dir.

Çalışan SayısıAz TehlikeliTehlikeliÇok Tehlikeli
1-10 çalışan18.452 TL23.065 TL27.678 TL
10-49 çalışan18.452 TL27.678 TL36.904 TL
50 ve üzeri çalışan27.678 TL36.904 TL55.356 TL