Uçak Yer Destek Donanımı Nedir?
Uçak yer destek donanımı, havaalanlarında ve hava yollarında uçakların bakımı, işletilmesi ve destek hizmetlerinin sağlanması için kullanılan çeşitli araç ve ekipmanları ifade eder. Bu donanımlar, uçakların yerdeyken güvenli ve etkili bir şekilde işlem görmesini, yolcu ve bagaj işlemlerinin yapılmasını ve uçakların tekrar uçuşa hazır hale getirilmesini sağlar.
Uçak yer destek donanımları arasında aşağıdakiler bulunabilir:
- Yolcu Merdivenleri ve Köprüleri: Uçaktan inme ve binme işlemleri için kullanılır.
- Bagaj Taşıma Araçları: Bagajları uçağa yüklemek ve boşaltmak için kullanılan taşıyıcılar ve konveyörler.
- Yakıt İkmal Araçları: Uçaklara yakıt ikmali yapmak için kullanılan tankerler ve ikmal sistemleri.
- Güç Üniteleri: Uçağın yerdeyken elektrik ihtiyacını karşılamak için kullanılan mobil jeneratörler.
- Hava Kondisyoner ve Isıtma Üniteleri: Uçağın kabin sıcaklığını yerdeyken kontrol etmek için kullanılır.
- Itıcı ve Çekici Araçlar: Uçakları park pozisyonlarına itmek veya çekmek için kullanılan özel araçlar.
- Temizlik ve Atık Yönetimi Ekipmanları: Uçağın içini temizlemek ve atık suyun boşaltılması için kullanılır.
- Güvenlik ve Acil Durum Ekipmanları: Yangın söndürücüler, güvenlik konileri ve diğer acil durum gereçleri.
Uçak yer destek donanımları, havaalanı operasyonlarının temel bir parçasıdır ve uçuşların güvenli, verimli ve zamanında yapılmasını sağlamak için hayati öneme sahiptir. Bu ekipmanların bakımı ve işletilmesi, uçak ve yolcu güvenliği için büyük önem taşır.
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrol Yönetmeliği
Uçak yer destek donanımı periyodik muayene ve kontrolleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince oluşturulan 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında yapılmaktadır.
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrol Süresi Nedir? Ne Sıklıkla Yapılır?
Uçak yer destek donanımı periyodik kontrol/muayene süresi, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde standart veya azami bir süre belirtilmemişse imalatçının öngördüğü periyotla yapılır; bu da yoksa azami süre 1 yıldır.
Periyodik kontrol sıklığı, yönetmelikte yer alan tablolarda veya standartlar ile belirlenmemişse, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar imalatçı tarafından da belirlenmemiş ise ekipmanın bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı, yaşı, bakım faaliyetleri, sıklığı, atmosferik koşullar, kaza geçirmesi, önceki periyodik kontrol sonuçları ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak ve yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre periyodik kontrol, test ve muayenelerin sıklığı artırılabilir.
Özetle, uçak yer destek donanımı periyodik kontrolleri 12 ayda bir yapılmalıdır.
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrolleri Kim Tarafından Yapılır?
TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 belgeli bir A Tipi Muayene Kuruluşu olan Prosafety; uçak yer destek donanımı periyodik kontrollerini bakanlıktan yetkili ve uzman mühendis kadrosuyla yapmaktadır.
Uçak yer destek donanımı periyodik kontrolleri, yetkili olan makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrolünü Kimler Yapmaya Yetkilidir?
4 Nisan 2017 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi’nin 30047’nci sayısında “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği, Bakanlık tarafından yetkilendirilen eğitim kurumlarından eğitimlerini almış kişiler ve hizmet yeterlilik belgesi almış veya akredite olmuş periyodik kontrol yapan firmalar yetkilidir.
17 Haziran 2021 tarihinden itibaren, yalnızca kalıcı Ekipnet numarasına sahip olan personeller tarafından periyodik kontrol ve muayene işlemi yapılabilmektedir.
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrol Formu ve Raporu Nedir?
Uçak yer destek donanımı periyodik kontrol formu, yönetmelikte belirtilen ulusal ve uluslararası imalat, test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir ön kayıt belgesidir.
Standardın istediği tüm fiziksel, mekanik ve görsel testler ile deneyleri de yapılarak forma işlenir. Oluşturulan uçak yer destek donanımı periyodik kontrol raporu, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.
İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının sakıncalı olduğu belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar UYGUNDUR ibaresinin de yer aldığı ikinci bir rapor düzenlenir.
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrolü/Muayenesini Yaptırmak Zorunlu mu?
Uçak yer destek donanımı ekipmanlarının kusurlu kullanılması neticesinde işletmede maddi ve manevi kayıplar oluşmaktadır. Bu yüzden; uçak yer destek donanımı periyodik kontrollerinin yapılması hem güvenli çalışma koşularının gereği, hem de yasal mevzuatlar gereğince zorunludur.
6331 Sayılı İSG Kanunu çerçevesinde, İş Ekipmanlarının kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında, işletmede bulunan ekipmanlar ve tesisatlar ile ilgili olarak gerekli kontrollerin yaptırılmadığının tespit edilmesi halinde;
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrolünü Yaptırmamanın Cezası Nedir?
İlgili kanunun 10. Maddesi gereğince “10/4: Risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmamak” fiili nedeniyle; uçak yer destek donanımı periyodik kontrolünü yaptırmamanın cezası, çalışan sayısına göre en az 18.452 TL ve en çok 55.356 TL olarak uygulanmaktadır.
5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17’nci maddesinin yedinci fıkrasındaki “İdari para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl 4.1.1961 Tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298’nci maddesi hükümlerince tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.
2024 yılı itibariyle işyerinde kullanılan ekipmanlar için gerekli kontrolleri yapmayan işverenlere, çalışan sayısı ve tehlike düzeyine bağlı olarak değişen idari para cezaları uygulanmaktadır.
1-10 çalışanı olan az tehlikeli işyerleri için 18.452 TL, tehlikeli işyerleri için 23.065 TL, çok tehlikeli işyerleri için 27.678 TL ceza verilmektedir.
10-49 çalışanı olan işyerleri için ise; az tehlikeli sınıf 18.452 TL, tehlikeli sınıf 27.678 TL, çok tehlikeli sınıf 36.904 TL ceza ödemektedirler.
50 ve üzeri çalışanı olan işyerleri için cezalar; az tehlikeli sınıf için 27.678 TL, tehlikeli sınıf için 36.904 TL, çok tehlikeli sınıf için 55.356 TL‘dir.
| Çalışan Sayısı | Az Tehlikeli | Tehlikeli | Çok Tehlikeli |
|---|---|---|---|
| 1-10 çalışan | 18.452 TL | 23.065 TL | 27.678 TL |
| 10-49 çalışan | 18.452 TL | 27.678 TL | 36.904 TL |
| 50 ve üzeri çalışan | 27.678 TL | 36.904 TL | 55.356 TL |
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrolü Yaptırma Sorumluluğu Kime Aittir?
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre uçak yer destek donanımı periyodik kontrolünü yaptırma sorumluluğu İşverene aittir.
İlgili yönetmelikte “İşyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için işveren gerekli tüm tedbirleri alır” maddesi bulunmaktadır.
Ayrıca iş güvenliği uzmanları, işverenlere öneri ve tavsiyeleri vermekle yükümlüdür.
Uçak Yer Destek Donanımı Bakımı Kimler Tarafından Hangi Sıklıkla Yapılabilir?
Uçak yer destek donanımı ekipmanlarının periyodik bakımları (günlük, haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve benzeri), ilgili standartlarda belirlenen veya imalatçının belirlediği şekilde, imalatçı tarafından yetkilendirilmiş servislerce veya işyeri tarafından görevlendirilmiş kişilerce yapılır.
Periyodik kontrol/muayene ve periyodik bakım farklı hizmetlerdir. A tipi periyodik muayene kuruluşlarından, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkesiyle çelişmesi sebebiyle bakım hizmeti alınamaz ve teklif edilemez. Muayene kuruluşu yalnızca uçak yer destek donanımı test, muayene ve kontrollerini yapmak ve bunları raporlamakla yükümlüdür. İş ekipmanlarının, her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrollere tabi tutulmaları sağlanır.
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrolü Nasıl Yapılır?
Firmamız tüm periyodik kontrol aşamalarını gerçekleştirdikten sonra sonuçlarını sizlere raporlayıp sunmaktadır.
Uçak Yer Destek Donanımı Periyodik Kontrolü Standardı Nedir?
Uçak yer destek donanımı periyodik kontrolleri, yönetmelikte yer alan TS 2025 standartlarına göre gerçekleştirilmektedir.