Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrol & Muayenesi

Kalorifer Kazanı Nedir?

Kalorifer kazanı, binalarda ısıtma sistemlerinde kullanılan, suyu ısıtarak bina içindeki radyatörlere veya yerden ısıtma sistemlerine sıcak su gönderen bir cihazdır. Bu cihazlar, genellikle doğalgaz, elektrik, kömür, odun veya fuel oil gibi enerji kaynakları kullanarak suyu ısıtır. Isıtılan su, boru hatları aracılığıyla bina içinde dolaşır ve ısıyı radyatörler veya yerden ısıtma elemanları aracılığıyla ortama yayarak mekanları ısıtır.

Kalorifer kazanlarının temel işlevleri şunlardır:

• Isı Üretimi: Kazan, içerisindeki suyu belirli bir sıcaklığa kadar ısıtır. Bu işlem için çeşitli yakıt türleri kullanılabilir.
• Isı Dağıtımı: Isıtılan su, boru hatları yardımıyla bina içerisindeki ısıtma elemanlarına (radyatörler, yerden ısıtma boruları vb.) gönderilir.
• Sıcaklık Kontrolü: Çoğu modern kazan, sıcaklığı kontrol etmek ve enerji verimliliğini artırmak için termostatlar ve diğer kontrol mekanizmaları içerir.
• Güvenlik Özellikleri: Yüksek basınç ve sıcaklık nedeniyle, kazanlarda emniyet valfleri, basınç göstergeleri ve aşırı ısınmayı önleyici sistemler gibi güvenlik özellikleri bulunur.

Kalorifer kazanları, özellikle soğuk iklimlerde binaların merkezi ısıtma sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Enerji verimliliği, güvenlik, bakım kolaylığı ve uzun ömürlülük gibi faktörler, bir kalorifer kazanının seçiminde önemli rol oynar.

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrol Yönetmeliği

Kalorifer kazanı periyodik muayene ve kontrolleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince oluşturulan 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında yapılmaktadır.

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrol Süresi Nedir? Ne Sıklıkla Yapılır?

Kalorifer kazanı periyodik kontrol / muayene süresi, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde standart veya azami bir süre belirtilmemişse imalatçının öngördüğü periyotla yapılır; bu da yoksa azami süre 1 yıldır.

Periyodik kontrol sıklığı, yönetmelikte yer alan tablolarda veya standartlar ile belirlenmemişse, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar imalatçı tarafından da belirlenmemiş ise ekipmanın bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı, yaşı, bakım faaliyetleri, sıklığı, atmosferik koşullar, kaza geçirmesi, önceki periyodik kontrol sonuçları ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak ve yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre periyodik kontrol, test ve muayenelerin sıklığı artırılabilir.

Özetle, kalorifer kazanı periyodik kontrolleri 12 ayda bir yapılmalıdır.

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolleri Kim Tarafından Yapılır?

TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 belgeli bir A Tipi Muayene Kuruluşu olan Prosafety; kalorifer kazanı periyodik kontrollerini bakanlıktan yetkili ve uzman mühendis kadrosuyla yapmaktadır.

Kalorifer kazanlarının periyodik kontrolleri, yetkili olan makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolünü Kimler Yapmaya Yetkilidir?

4 Nisan 2017 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi’nin 30047’nci sayısında “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği, Bakanlık tarafından yetkilendirilen eğitim kurumlarından eğitimlerini almış kişiler ve hizmet yeterlilik belgesi almış veya akredite olmuş periyodik kontrol yapan firmalar yetkilidir.

17 Haziran 2021 tarihinden itibaren, yalnızca kalıcı Ekipnet numarasına sahip olan personeller tarafından periyodik kontrol ve muayene işlemi yapılabilmektedir.

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrol Formu ve Raporu Nedir?

Kalorifer kazanı periyodik kontrol formu, yönetmelikte belirtilen ulusal ve uluslararası imalat, test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir ön kayıt belgesidir.

Standardın istediği tüm fiziksel, mekanik ve görsel testler ile deneyleri de yapılarak forma işlenir. Oluşturulan kalorifer kazanı periyodik kontrol raporu, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.

İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının sakıncalı olduğu belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar UYGUNDUR ibaresinin de yer aldığı ikinci bir rapor düzenlenir.

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolü/Muayenesini Yaptırmak Zorunlu mu?

Kalorifer kazanı ekipmanlarının kusurlu kullanılması neticesinde işletmede maddi ve manevi kayıplar oluşmaktadır. Bu yüzden; kalorifer kazanı periyodik kontrollerinin yapılması hem güvenli çalışma koşularının gereği, hem de yasal mevzuatlar gereğince zorunludur.

6331 Sayılı İSG Kanunu çerçevesinde, İş Ekipmanlarının kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında, işletmede bulunan ekipmanlar ve tesisatlar ile ilgili olarak gerekli kontrollerin yaptırılmadığının tespit edilmesi halinde;

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolünü Yaptırmamanın Cezası Nedir?

İlgili kanunun 10. Maddesi gereğince “10/4: Risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmamak” fiili nedeniyle; kalorifer kazanının periyodik kontrolünü yaptırmamanın cezası, çalışan sayısına göre en az 18.452 TL ve en çok 55.356 TL olarak uygulanmaktadır.

5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17’nci maddesinin yedinci fıkrasındaki “İdari para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl 4.1.1961 Tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298’nci maddesi hükümlerince tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.

2024 yılı itibariyle işyerinde kullanılan ekipmanlar için gerekli kontrolleri yapmayan işverenlere, çalışan sayısı ve tehlike düzeyine bağlı olarak değişen idari para cezaları uygulanmaktadır.

1-10 çalışanı olan az tehlikeli işyerleri için 18.452 TL, tehlikeli işyerleri için 23.065 TL, çok tehlikeli işyerleri için 27.678 TL ceza verilmektedir.

10-49 çalışanı olan işyerleri için ise; az tehlikeli sınıf 18.452 TL, tehlikeli sınıf 27.678 TL, çok tehlikeli sınıf 36.904 TL ceza ödemektedirler.

50 ve üzeri çalışanı olan işyerleri için cezalar; az tehlikeli sınıf için 27.678 TL, tehlikeli sınıf için 36.904 TL, çok tehlikeli sınıf için 55.356 TL‘dir.

Kalorifer Kazanlarının Periyodik Kontrolü Yaptırma Sorumluluğu Kime Aittir?

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre kalorifer kazanı periyodik kontrolünü yaptırma sorumluluğu İşverene aittir.

İlgili yönetmelikte “İşyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için işveren gerekli tüm tedbirleri alır” maddesi bulunmaktadır.

Ayrıca iş güvenliği uzmanları, işverenlere öneri ve tavsiyeleri vermekle yükümlüdür.

Kalorifer Kazanı Bakımı Kimler Tarafından Hangi Sıklıkla Yapılabilir?

Kalorifer kazanı ekipmanlarının periyodik bakımları (günlük, haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve benzeri), ilgili standartlarda belirlenen veya imalatçının belirlediği şekilde, imalatçı tarafından yetkilendirilmiş servislerce veya işyeri tarafından görevlendirilmiş kişilerce yapılır.

Periyodik kontrol/muayene ve periyodik bakım farklı hizmetlerdir. A tipi periyodik muayene kuruluşlarından, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkesiyle çelişmesi sebebiyle bakım hizmeti alınamaz ve teklif edilemez. Muayene kuruluşu yalnızca kalorifer kazanı test, muayene ve kontrollerini yapmak ve bunları raporlamakla yükümlüdür. İş ekipmanlarının, her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrollere tabi tutulmaları sağlanır.

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolü Nasıl Yapılır?

Kalorifer Kazanı ekipmanının güvenli ve ekonomik olarak çalışması için periyodik kontrollerinin ve korucu bakımların yapılması gereklidir. Kalorifer Kazanının en önemli parçaları günlük olarak gözden geçirilmeli ve normal olmayan bir durum gözlenmesi halinde, gerekli tedbirler alınmalıdır.

Planlı ve koruma amaçlı yapılan kontrol, çalışma parçalarında oluşabilecek tehlikeli durumların zamanında tespit edilmesini sağlamak, güvenliği tehlikeye düşürecek ve büyük ekonomik kayıplara sebep olabilecek önlemekte ve tesisin verimini arttırmaktadır.

Kalorifer Kazanı Kontrol Öncesinde Yapılması Gerekenler

1. Kazan ısıtma yüzeyleri temizlenmelidir.
2. Kazan üzerindeki bütün kaçaklar kesilmelidir
3. Kazan vanaları kapatılmalıdır.
4. kazanının tamamı su ile doldurulmalıdır.
5. Kazan ön ve arka kapakları açılmalıdır.

Kalorifer Kazanı Kullanımı İçin Genel Bilgiler

• Kazanın suyunu, kazanı yakmadan önce kontrol ediniz, su eksik ise, eksilen suyu normal seviyesine eşitleyiniz.
• Olası bir patlama, yanma durumu için, kazanın yakınında kül bulundurunuz. Kaza durumunda külü, kömürün üzerine dökünüz.
• Kazan hiçbir koşulda 90 derecenin üzerine çıkarılmamalıdır.
• Kazanın sıcaklığını asla 90° derecenin üzerine çıkarmayınız.
• Devir daim pompasını kesinlikle kapatmayınız.
• Emniyet vanası borusunu hiçbir zaman tıkamayınız.
• Kömürü asla ıslatmayınız veya ıslak ise kurutulmadan kullanmayınız, ıslanan kömür ortama metan gazı salarak, ciddi patlamalara neden olmaktadır. Bu durum binada yaşayan kişiler için hayati tehlike oluşturacaktır.

Eğer kalorifer kazanı 90 derecenin üzerine çıkarsa;

• • Kazanın kül kapağını kapatarak, kazana kül atınız.
  • Kalorifer kazanında damper kapağı mevcut ise kapağını açınız.
  • Kazanın içinde yanan kömürü kesinlikle su kullanmayınız. Su kullandığınız zaman, yoğunluk azalacağından dolayı, patlamaya, basınçtan dolayı da sızıntıya, kaçağa neden olabilir.

Firmamız bütün bu periyodik kontrol aşamalarını gerçekleştirdikten sonra sonuçlarını sizlere raporlayıp sunmaktadır.

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolü Standardı Nedir?

Kalorifer kazanı periyodik kontrolleri, yönetmelikte yer alan TS EN 303 serisi, TS 497, TS 430, TS EN 14394+A1 ve TS EN 12828+A1 standartlarına göre gerçekleştirilmektedir.