Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgah Nedir?

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgahlar, genellikle yüksek hacimli üretim için tasarlanmış otomatik veya yarı otomatik makine sistemleridir. Bu tezgahlar, bir dizi işleme istasyonundan oluşur ve her bir istasyon, iş parçası üzerinde farklı bir işlem gerçekleştirir. İş parçaları, istasyondan istasyona otomatik olarak veya manuel olarak transfer edilir, böylece tek bir yükleme ile birden fazla işlem tamamlanabilir. Transfer tipi tezgahlar, genellikle metal işleme, otomotiv, elektronik ve plastik endüstrilerinde bulunur ve büyük ölçekli üretimde verimlilik ve hız açısından önemli avantajlar sunar.

Özellikleri

  • Otomasyon Seviyesi: Tam otomatikten yarı otomatik sistemlere kadar farklı otomasyon seviyelerine sahiptirler.
  • İşleme İstasyonları: Delme, frezeleme, tornalama, taşlama ve montaj gibi çeşitli işlemleri yapabilen birden fazla işleme istasyonuna sahiptirler.
  • Transfer Mekanizması: İş parçaları, konveyör bantlar, robotik kollar veya diğer mekanik sistemler aracılığıyla istasyonlar arasında taşınır.
  • Esneklik ve Uyarlanabilirlik: Bazı modeller, farklı üretim gereksinimlerine göre hızlı bir şekilde yeniden konfigüre edilebilir.
  • Yüksek Hacimli Üretim: Bu sistemler, yüksek hacimli ve tekrar eden üretim işleri için idealdir, çünkü çok sayıda parçayı kısa sürede işleyebilirler.

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgahların periyodik kontrol ve muayenesi, iş sağlığı ve güvenliği açısından büyük öneme sahiptir. Bu süreç, makinenin mekanik ve elektriksel sistemlerinin, güvenlik özelliklerinin ve acil durum durdurma mekanizmalarının düzenli olarak incelenmesini içerir. Periyodik bakım, olası arızaların ve güvenlik risklerinin önceden tespit edilmesine, makinenin güvenli bir şekilde çalışmasının sağlanmasına ve üretim sürecinin kesintisiz devam etmesine yardımcı olur. Düzenli olarak gerçekleştirilen kontrol ve muayeneler, çalışanların güvenliğini korur ve üretim verimliliğini artırır. Bu nedenle, uzman teknik personel tarafından belirli aralıklarla yapılması gereken kritik bir süreçtir.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgah Periyodik Kontrol Yönetmeliği

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgah periyodik muayene ve kontrolleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince oluşturulan 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında yapılmaktadır.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgahların Periyodik Kontrol Süresi Nedir? Ne Sıklıkla Yapılır?

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgahların periyodik kontrol/muayene süresi, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde standart veya azami bir süre belirtilmemişse imalatçının öngördüğü periyotla yapılır; bu da yoksa azami süre 1 yıldır.

Periyodik kontrol sıklığı, yönetmelikte yer alan tablolarda veya standartlar ile belirlenmemişse, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar imalatçı tarafından da belirlenmemiş ise ekipmanın bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı, yaşı, bakım faaliyetleri, sıklığı, atmosferik koşullar, kaza geçirmesi, önceki periyodik kontrol sonuçları ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak ve yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre periyodik kontrol, test ve muayenelerin sıklığı artırılabilir.

Özetle, transfer tipi ve özel amaçlı tezgahların periyodik kontrolleri 12 ayda bir yapılmalıdır.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgahların Periyodik Kontrolleri Kim Tarafından Yapılır?

TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 belgeli bir A Tipi Muayene Kuruluşu olan Prosafety; transfer tipi ve özel amaçlı tezgah periyodik kontrollerini bakanlıktan yetkili ve uzman mühendis kadrosuyla yapmaktadır.

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgah periyodik kontrolleri, yetkili olan makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgahların Periyodik Kontrolünü Kimler Yapmaya Yetkilidir?

4 Nisan 2017 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi’nin 30047’nci sayısında “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği, Bakanlık tarafından yetkilendirilen eğitim kurumlarından eğitimlerini almış kişiler ve hizmet yeterlilik belgesi almış veya akredite olmuş periyodik kontrol yapan firmalar yetkilidir.

17 Haziran 2021 tarihinden itibaren, yalnızca kalıcı Ekipnet numarasına sahip olan personeller tarafından periyodik kontrol ve muayene işlemi yapılabilmektedir.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgah Periyodik Kontrol Formu ve Raporu Nedir?

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgah periyodik kontrol formu, yönetmelikte belirtilen ulusal ve uluslararası imalat, test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir ön kayıt belgesidir.

Standardın istediği tüm fiziksel, mekanik ve görsel testler ile deneyleri de yapılarak forma işlenir. Oluşturulan transfer tipi ve özel amaçlı tezgah periyodik kontrol raporu, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.

İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının sakıncalı olduğu belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar UYGUNDUR ibaresinin de yer aldığı ikinci bir rapor düzenlenir.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgahların Periyodik Kontrolü/Muayenesini Yaptırmak Zorunlu mu?

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgah ekipmanlarının kusurlu kullanılması neticesinde işletmede maddi ve manevi kayıplar oluşmaktadır. Bu yüzden; transfer tipi ve özel amaçlı tezgah periyodik kontrollerinin yapılması hem güvenli çalışma koşularının gereği, hem de yasal mevzuatlar gereğince zorunludur.

6331 Sayılı İSG Kanunu çerçevesinde, İş Ekipmanlarının kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında, işletmede bulunan ekipmanlar ve tesisatlar ile ilgili olarak gerekli kontrollerin yaptırılmadığının tespit edilmesi halinde;

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgahların Periyodik Kontrolünü Yaptırmamanın Cezası Nedir?

İlgili kanunun 10. Maddesi gereğince “10/4: Risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmamak” fiili nedeniyle; transfer tipi ve özel amaçlı tezgahların periyodik kontrolünü yaptırmamanın cezası, çalışan sayısına göre en az 18.452 TL ve en çok 55.356 TL olarak uygulanmaktadır.

5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17’nci maddesinin yedinci fıkrasındaki “İdari para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl 4.1.1961 Tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298’nci maddesi hükümlerince tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.

2024 yılı itibariyle işyerinde kullanılan ekipmanlar için gerekli kontrolleri yapmayan işverenlere, çalışan sayısı ve tehlike düzeyine bağlı olarak değişen idari para cezaları uygulanmaktadır.

1-10 çalışanı olan az tehlikeli işyerleri için 18.452 TL, tehlikeli işyerleri için 23.065 TL, çok tehlikeli işyerleri için 27.678 TL ceza verilmektedir.

10-49 çalışanı olan işyerleri için ise; az tehlikeli sınıf 18.452 TL, tehlikeli sınıf 27.678 TL, çok tehlikeli sınıf 36.904 TL ceza ödemektedirler.

50 ve üzeri çalışanı olan işyerleri için cezalar; az tehlikeli sınıf için 27.678 TL, tehlikeli sınıf için 36.904 TL, çok tehlikeli sınıf için 55.356 TL‘dir.

Çalışan SayısıAz TehlikeliTehlikeliÇok Tehlikeli
1-10 çalışan18.452 TL23.065 TL27.678 TL
10-49 çalışan18.452 TL27.678 TL36.904 TL
50 ve üzeri çalışan27.678 TL36.904 TL55.356 TL

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgahların Periyodik Kontrolü Yaptırma Sorumluluğu Kime Aittir?

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre transfer tipi ve özel amaçlı tezgahların periyodik kontrolünü yaptırma sorumluluğu İşverene aittir.

İlgili yönetmelikte “İşyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için işveren gerekli tüm tedbirleri alır” maddesi bulunmaktadır.

Ayrıca iş güvenliği uzmanları, işverenlere öneri ve tavsiyeleri vermekle yükümlüdür.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgah Bakımı Kimler Tarafından Hangi Sıklıkla Yapılabilir?

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgah ekipmanlarının periyodik bakımları (günlük, haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık ve benzeri), ilgili standartlarda belirlenen veya imalatçının belirlediği şekilde, imalatçı tarafından yetkilendirilmiş servislerce veya işyeri tarafından görevlendirilmiş kişilerce yapılır.

Periyodik kontrol/muayene ve periyodik bakım farklı hizmetlerdir. A tipi periyodik muayene kuruluşlarından, tarafsızlık ve bağımsızlık ilkesiyle çelişmesi sebebiyle bakım hizmeti alınamaz ve teklif edilemez. Muayene kuruluşu yalnızca transfer tipi ve özel amaçlı tezgah test, muayene ve kontrollerini yapmak ve bunları raporlamakla yükümlüdür. İş ekipmanlarının, her çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrollere tabi tutulmaları sağlanır.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgah Periyodik Kontrolü Nasıl Yapılır?

Firmamız tüm periyodik kontrol aşamalarını gerçekleştirdikten sonra sonuçlarını sizlere raporlayıp sunmaktadır.

Transfer Tipi ve Özel Amaçlı Tezgah Periyodik Kontrolü Standardı Nedir?

Transfer tipi ve özel amaçlı tezgahların periyodik kontrolleri, yönetmelikte yer alan TS EN 16090-1 standartlarına göre gerçekleştirilmektedir.